تعویض ترموستات به زبان ساده

پیشرانه- ترموستات پیشرانه در عین اینکه قطعه‌ای فلزی و کوچک است اما کارکردهای بسیار مهمی دارد. وظیفه مستقیم این قطعه، باز کردن و بستن مسیر گردش آب از موتور به رادیاتور خودرو است.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» اما همین وظیفه ساده به شکلی محسوس در کارکرد صحیح پیشرانه اثر می‌گذارد و از طرفی کیفیت کارکرد بخش‌هایی مثل سیستم خنک کاری و بخاری نیز به این قطعه وابسته است. در این مطلب نگاهی داریم به روش تعویض ترموستات در موتورهای XU7 و به بررسی ویژگی‌های این قطعه خواهیم پرداخت.

اهمیت کاری ترموستات:

همان‌طور که گفته شد ترموستات اجازه چرخش آب موتور را به سمت رادیاتور و ورود آب‌خنک شده از رادیاتور را به موتور می‌دهد. این کار برای تنظیم دمای موتور است تا پیشرانه در بهترین شرایط دمایی به کار خود ادامه دهد. ترموستات یک فنر گرمایی دارد که با دریافت گرمای آب پیشرانه و با رسیدن به دمای مشخصی که بر روی بدنه ترموستات نوشته‌شده است، بازشده و مسیر جریان آب به سمت رادیاتور را باز می‌کند. به‌این‌ترتیب دمای موتور همیشه در حد مشخصی باقی خواهد ماند. حال اگر این فنر همیشه باز باشد باعث می‌شود تا پیشرانه در حالت سرد کاری برود که منجر به خام‌سوزی، افزایش مصرف سوخت و دود کردن آن خواهد شد. اگر این فنر قفل کرده و باز نشود، آب پیشرانه توسط رادیاتور خنک نخواهد شد و درنتیجه پیشرانه جوش می‌آورد که هزینه‌های سنگینی به همراه خواهد داشت. درصورتی‌که موتور خودرو دارای کمپرس بوده و گرمای کاری آن زیاد است، می‌توان از ترموستاتی با درجه پایین‌تر استفاده کرد اما حذف کامل این قطعه اصلاً پیشنهاد نمی‌شود.

مراحل تعویض ترموستات:

برای تعویض ترموستات در ابتدا باید کمی از آب درون رادیاتور و شلنگ‌های متصل به آن را خالی کنیم. برای این کار می‌توان از تخلیه مسیر به کمک شیر پایین رادیاتور اقدام کرد. این شیر یک قطعه پلاستیکی است و باید در حین باز کردن و بستن آن احتیاط بیشتری داشت. درزمانی که موتور سرد است آب درون رادیاتور را درون یک ظرف تمیز خالی کرده و سپس شیر آن را می‌بندیم.

برای تعویض ترموستات باید بدانیم شیر پایین رادیاتور در سمت فرمان ماشین در پایین‌ترین قسمت رادیاتور قرار دارد.

شیر رادیاتور از نمای بالا

شلنگ متصل شده از بالای رادیاتور به درب ترموستات را باز می‌کنیم. این مجرا ممکن است خاری و یا با کمک بست ها بسته‌شده باشد. در زمان باز و بست این مجرا کاملاً مراقب اتصالات باشیم و موقع بستن بهتر است تا کمی گریس به محل بسته شدن این مجرا بر روی درب ترموستات و رادیاتور بمالیم.

در زمان باز و بست شلنگ متصل به درب ترموستات و رادیاتور باید از محکم بودن اتصالات مطمئن شویم. می‌توان در محل بسته شدن شلنگ از کمی گریس نیز استفاده کرد تا عمل آب‌بندی بهتر انجام شود.

با کمک آچار، ۲ پیچ درب ترموستات را بازکرده و درب را برمی‌داریم. ترموستات در زیر درب قرار داشته و دیده می‌شود. حال ترموستات را از جای خود خارج کرده و با روشی که در ادامه گفته‌شده است، سلامت کاری آن را تست می‌کنیم. در زمان بستن این درب، نباید پیچ‌های آن را بیش‌ازحد سفت کرد چراکه باعث ایجاد ترک در محل پیچ‌ها می‌شود. همچنین واشر کاغذی این درب را به کمک مقداری چسب واشرساز (معروف به چسب مزدا) بین درب ترموستات و موتور قرار می‌دهیم تا آب‌بندی به‌خوبی صورت بگیرد.

دو پیچ روی درب ترموستات را بازکرده، ترموستات را خارج می‌کنیم. در زمان بستن باید از واشر کاغذی سالم و مقداری چسب واشرساز برای آب‌بندی این درب بر روی بلوک موتور استفاده کنیم. در زمان بستن مراقب سفت کردن پیچ‌ها باشیم تا به درب ترموستات آسیبی وارد نشود.

بعد از بستن درب ترموستات و شلنگ‌ها و اتصالات، نوبت به پر کردن رادیاتور و هواگیری سیستم می‌شود. بعدازاینکه مقدار ضدیخ لازم در سیستم را تنظیم کردیم، با باز کردن پیچ پلاستیکی روی درب ترموستات، پیچ فلزی کنار آن‌که روی بلوک موتور قرار دارد و درب رادیاتور اقدام به تنظیم کردن مقدار حجم آب موجود در سیستم می‌کنیم. از درب رادیاتور محلول آب و ضدیخ را می‌ریزیم و منتظر خروج صاف و یکنواخت مقداری از آن از پیچ پلاستیکی و فلزی می‌شویم. این کار باید در محل صاف و بدون شیب انجام شود تا سطح آب موجود در موتور خودرو به‌درستی تنظیم شود. بعدازاینکه دیگر آبی از دو پیچ گفته‌شده بیرون نریخت، پیچ‌ها را بسته و درب رادیاتور را نیز می‌بندیم.

پیچ پلاستیکی روی درب ترموستات و پیچ فلزی روی بلوک موتور برای هواگیری و تنظیم سطح آب سیستم خنک کاری است. با ریختن آب درون رادیاتور بعدازاینکه آبی صاف و یکنواخت از این دو پیچ خارج شد، آن‌ها را بسته و درب رادیاتور را نیز محکم می‌کنیم.

پیشنهاد می‌شود یک‌بار موتور خودرو را درجا روشن کنیم و منتظر گرم شدن آن و شروع به کار فن‌ها شویم. چراکه ممکن است ترموستات بعد از نصب به طرز صحیح عمل نکند که در صورت آزمایش آن می‌توان از ایجاد صدمه برای موتور جلوگیری کرد. بعد از تست آن و اطمینان از سلامت کاری ترموستات و فن‌ها، منتظر می‌شویم تا موتور خودرو دوباره کمی از دمای خود را از دست دهد. بعد از کاهش دمای موتور به‌نحوی‌که آب درون آن دمای بالایی نداشته باشد، بهتر است تا بار دیگر سیستم را هواگیری کنیم.

بهتر است بعد از روشن کردن موتور و اطمینان از سلامت کلی کار انجام‌شده در تعویض ترموستات، یک‌بار دیگر بعد از کاهش دمای موتور اقدام به هواگیری سیستم کنیم.

تست ترموستات:

برای تست  بعد از تعویض ترموستات باید آن را در یک ظرف پر از آب قرار داده و بر روی شعله قرار می‌دهیم. با گرم شدن آب و رسیدن به دمای نوشته‌شده بر روی ترموستات، می‌توان به‌آرامی باز شدن فنر و دریچه آن را مشاهده کرد. اگر این اتفاق رخ ندهد و یا دریچه ترموستات در همه حالت بازبماند، نشان از خرابی این قطعه دارد. تا حد امکان سعی شود که از گرمای مستقیم به این قطعه برای آزمایش آن خودداری شود.

دمای باز شدن ترموستات بر روی آن نوشته‌شده است.

برای تست ترموستات، آن را درون یک ظرف آب بر روی شعله قرار می‌دهیم و منتظر می‌شویم تا با نزدیک شدن به دمای نوشته‌شده روی آن، فنر ترموستات عمل کند. با سرد شدن آب نیز باید فنر دوباره به محل قبلی خود بازگردد.

از حرارت دادن مستقیم ترموستات تا حد امکان خودداری کنیم.