موتور EF7 ؛ بررسی کامل، مزایا و معایب + تصاویر

معرفی موتور EF7

موتور EF7 ایران خودرو، با همکاری شرکت آلمانی F.E.V طراحی و توسعه یافته و در میان مشتریان به عنوان موتور ملی ایران خودرو یا موتور پایه گازسوز شناخته می‌شود. این موتور از پایه برای سوخت گاز طبیعی طراحی شده اما توانایی کارکرد با بنزین را نیز دارد، که آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و کم‌مصرف برای مشتریان ایرانی تبدیل کرده است. EF7 در سال ۱۳۸۴ معرفی و برای اولین بار در سال ۱۳۸۶ روی خودروی سمند نصب شد و به دلیل قدرت بالا، صدای کم، کاهش آلایندگی، و امکان دوگانه‌سوز بودن، به سرعت جای خود را در بین مشتریان باز کرد.

روغن پیشنهادی برای این موتور طبق دفترچه راهنمای آن، باید از درجه گرانروی یا ویسکوزیته ی 10W40 برخوردار باشد. اما در فصول سرد سال یعنی زمستان و در جاهایی که درجه ی هوا به منفی ده درجه (۱۰°-) کمتر می رسد می توان از روغن موتورهای 5W30 نیز برای موتور ای اف سون ef7 استفاده کرد. سرویس های شمع و انژکتور های این موتور نیز هر ۲۰۰۰۰ کیلومتر است و تعویض تسمه تایم و واسکازین آن هر ۶۰۰۰۰ کیلومتر انجام می شود.

جدول مشخصات فنی موتور EF7

موتور EF7 توربو شارژ

موتور EF7 توربوشارژ (TC7)، نسخه بهبود‌یافته موتور EF7 است که به سامانه پرخوران توربوشارژ مجهز شده است. این سیستم با تزریق هوای بیشتر به موتور، عملکرد آن را بهبود داده و توان خروجی را به ۱۵۰ اسب بخار و گشتاور را به ۲۱۵ نیوتن‌متر می‌رساند. این موتور برای اولین بار بر روی سورن توربو نصب شد و به دلیل قدرت بالا و بازدهی مناسب، به یکی از گزینه‌های جذاب برای خودروهای ایران‌خودرو تبدیل شد.

با شناسایی و رفع مشکلات اولیه در سورن توربو، این موتور به مدل‌های پیشرفته‌تر مانند دنا پلاس و دنا پلاس اتوماتیک راه پیدا کرد. بازه گشتاور گسترده از ۲۲۰۰ تا ۴۸۰۰ دور در دقیقه، راندمان بالا و قابلیت ارتقای قدرت، TC7 را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای افرادی تبدیل کرده است که به دنبال ترکیب قدرت و صرفه‌جویی در مصرف سوخت هستند.

جدول مشخصات فنی موتور EF7 توربو شارژ

موتور EFP) EF7 پلاس)

موتور EF7 پلاس (EFP)، جدیدترین محصول ایران‌خودرو در خانواده موتورهای EF7 است که با بهبود‌های قابل‌توجه نسبت به نسخه قبلی معرفی شده است. این موتور، علاوه بر کاهش مصرف سوخت حدود یک لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر، از ویژگی‌هایی مانند کاهش اصطکاک داخلی، وزن کمتر، و بهبود سامانه‌های پیشرفته‌ای همچون CVVT دوگانه بهره می‌برد. همچنین قطعات اصلی آن نظیر میل‌لنگ، پیستون و سیستم توربوشارژ کاملاً بازطراحی شده‌اند و توانسته‌اند استانداردهای آلایندگی یورو ۵ و قابلیت ارتقا به یورو ۶ را برآورده کنند. این موتور با افزایش توان و گشتاور نسبت به نسخه‌های قبلی، عملکرد بهتر و آلایندگی کمتر را ارائه می‌دهد.

پیشرانه EFP ابتدا روی خودروی دنا پلاس توربوشارژ جدید و ری را نصب شده و به مرور در محصولات دیگری مانند نیز استفاده خواهد شد. این موتور با طراحی مدرن و کارایی بالا، به‌عنوان قدرتمندترین پیشرانه تولید داخل شناخته می‌شود و قابلیت رقابت با خودروهای هم‌رده وارداتی را داراست. هدف از توسعه این موتور، افزایش کیفیت و کارایی محصولات ایران‌خودرو، کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، و گسترش سهم بازار داخلی و صادراتی عنوان شده است.

جدول مشخصات فنی موتور EFP

موتور EF4

موتور EF4 به‌عنوان نسخه‌ای کوچک‌تر و کم‌مصرف‌تر از موتور EF7 در سال ۱۳۹۲ معرفی شد و برای خودروهای اقتصادی ایران‌خودرو، مانند رانا، در نظر گرفته شده بود. این موتور با بسیاری از قطعات EF7 مشترک بوده و قابلیت تولید بر روی همان خط را داشت. هرچند آزمایش‌های اولیه این موتور موفقیت‌آمیز بود، اما به دلیل استقبال بیشتر از موتورهای TU5 و TU5+ به‌دلیل گشتاور بالاتر و فراوانی قطعات، تولید انبوه EF4 هرگز محقق نشد.

در سال ۱۳۹۵ نسخه توربوشارژ EF4 با نام TC4 رونمایی شد که توان تولید ۱۲۷ تا ۱۳۳ اسب بخار قدرت و گشتاور ۱۹۰ تا ۲۰۰ نیوتن‌متر را داشت و ضعف نسخه تنفس طبیعی را برطرف می‌کرد. با این حال، این نسخه نیز به تولید انبوه نرسید و جایگاه خود را به موتورهای محبوب‌تری مانند TU5+ و ME16 داد. ایران‌خودرو و سایپا نیز استفاده گسترده از این موتور را به دلیل محدودیت‌های مختلف کنار گذاشتند، و پرونده EF4 و TC4 فعلاً بسته شده است.

جدول مشخصات فنی موتور EF4

مزایا موتور EF7

موتور EF7 با طراحی مدرن و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و دوام بالا، قدرت و کارایی بالایی ارائه می‌دهد. اندازه کوچک و وزن کم آن به کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان خودرو کمک می‌کند. سامانه توربوشارژ و تزریق سوخت مستقیم باعث بهبود عملکرد و تولید گشتاور بالا در دورهای مختلف می‌شود. همچنین این موتور با صدای کم، لرزش پایین و قیمت مناسب، گزینه‌ای اقتصادی و کارآمد برای خودروهای ایرانی محسوب می‌شود.

معایب موتور EF7

در کنار مزایا، موتور EF7 نیاز به نگهداری دقیق و تعمیرات تخصصی دارد که ممکن است هزینه‌بر باشد و مکانیک تخصصی آن به فراوانی موتور های دیگر مثل XU7 نیست، همچنین برخی مشتریان به افت قدرت نسبی در حالت گاز و حساسیت قطعات اشاره می‌کنند.

تاریخچه طراحی موتور ای اف سون

آذر ۱۳۷۶، پیشنهاد تأسیس مرکز تحقیقات موتور (ایپکو)، موردقبول مدیرعامل وقت ایران‌ خودرو قرار گرفت و کار تهیه دفترچه گزارش امکان‌سنجی مرکز تحقیقات موتور آغاز شد.

پس از سه ماه کار مداوم و بهره‌گیری از سوابق کارهای انجام‌شده و اطلاعات موجود در کشور، گزارش توجیهی طرح ایجاد مرکز تحقیقات موتور در دو جلد به مدیرعامل ایران‌خودرو تقدیم شد و به تصویب ایران‌خودرو و سازمان گسترش رسید و مقرر شد تا مرکز، با سرعت در به‌کارگیری منابع و توسعه در قالب شرکتی مستقل، کار خود را آغاز کند.

در طراحی و تولید موتور، علوم مختلف و متخصصان وابسته به آن علوم، با هماهنگی کامل باید به‌کار گرفته می‌شد که این امر، حجم گسترده‌ای از فعالیت را تشکیل می‌داد؛ ازجمله آنان علوم حرارت و سیالات، طراحی جامدات، ساخت و تولید، الکترونیک، مدیریت و پایش، شیمی، برق، پلیمر، مکاترونیک، صدا و ارتعاش و روش‌های نوین محاسبات مهندسی و شبیه‌سازی، اصطکاک، روغن‌کاری، خنک کاری، تطبیق (کالیبراسیون) موتور با خودرو، واکنشگرها و مهندسی صنایع، الگوبرداری، مهندسی ساخت تجهیزات، مهندسی محصول، روش و تضمین کیفیت در چرخه توسعه محصول موتور، مداخله دارند.

امروز پس از گذشت چندین سال از عمر شرکت تحقیقات موتور ایران‌ خودرو که البته در حال حاضر به شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران‌خودرو (ایپکو) تبدیل‌شده است، این شرکت توانسته با عملکرد خود، اطمینان مسئولان کشوری را در بهینه‌سازی و تولید محصول جدید و ارائه خدمات مهندسی و فرآیندی قوای محرکه جلب کند و تأثیر اقتصادی مهمی در کشور بگذارد. با پیگیری‌های مستمر برخی از اعضای هیئت‌مدیره ایپکو، در سال ۱۳۷۸، دوره کارشناسی ارشد موتور در دانشکده مکانیک دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی راه‌اندازی شد.

ایپکو در ابتدای سال ۱۳۸۳ که اجرای طرح موتور خانواده ملی را رسماً آغاز کرد، بلافاصله از همه واحدهای درگیر در گروه صنعتی ایران‌ خودرو، تقاضای معرفی نماینده تام‌الاختیار کرد و افراد معرفی شدند، چیدمان، ساختار کار و مسئولیت‌ها و سامانه‌های دروازه‌ای و مدیریت پایش طرح، آماده پاسخ‌گویی بودند. این طرح به پروژه‌ای اف ۷ مشهور شد که مفهوم آن، خانواده موتور ملی با حجم ۱.۷ لیتر است.