داستان توسعه فناوری در صنعت تایر
پیشرانه – داستان لاستیک از زمانیکه کریستف کلمب در سال ۱۴۹۳در آمریکای مرکزی با گوی های لاستیکی آشنا شد که توسط بومیان از شیره درختی به نام هوآ (در زبان بومیان به معنی اشک درخت ) تهیه می شد و پس از برخورد با زمین به شدت به هوا می جهیدند آغاز، و تا ۳۸۰ سال بعد که دانه های این درخت به سیلان و اندونزی و مالایای انگلستان (مالزی امروز) انتقال یافت و نهایتا در سال ۱۸۳۹ چالز گودیر آمریکایی پدیده ولکانش یا پخت لاستیک را کشف کرد وارد مرحله جدیدی از تاریخچه خود شد.
پیشرانه – داستان لاستیک از زمانیکه کریستف کلمب در سال ۱۴۹۳در آمریکای مرکزی با گوی های لاستیکی آشنا شد که توسط بومیان از شیره درختی به نام هوآ (در زبان بومیان به معنی اشک درخت ) تهیه می شد و پس از برخورد با زمین به شدت به هوا می جهیدند آغاز، و تا ۳۸۰ سال بعد که دانه های این درخت به سیلان و اندونزی و مالایای انگلستان (مالزی امروز) انتقال یافت و نهایتا در سال ۱۸۳۹ چالز گودیر آمریکایی پدیده ولکانش یا پخت لاستیک را کشف کرد وارد مرحله جدیدی از تاریخچه خود شد.
به گزارش وب سایت خبری «پیشرانه» در همین سال ها (۱۸۲۲ میلادی) ویلیام تامسون اسکاتلندی، تایر بادی را اختراع که بعدها این تایر در انگلستان توسط جان بوید دانلپ به تولید انبوه رسید و در سال ۱۹۸۱برادران میشیلن تایرهای بادی قابل تعویض دوچرخه را ثبت اختراع کردند و بدین سان صنعت تایر وارد عرصه جدیدی از فناوری شد.
در سال ۱۹۱۰ شرکت بی اف گودریچ آمریکا تایرهای تقویت شده با دوده را عرضه کرد که طول عمر و دوام به مراتب بیشتری نسبت به تایرهای هم عصر خود داشتند و در سال ۱۹۴۶ این شرکت میشیلن فرانسه بود که تایرهای رادیال را به دنیا معرفی کرد و در همین سال شرکت بی اف گودریچ آمریکا تایرهای بدون تیوب را بعنوان نسل جدید تایرهای با دوام به ناوگان حمل و نقل مسافری ارائه کردند. البته تولید انبوه این تایرها تا سال ۱۹۵۲ طول کشید. دوسال زمان لازم بود تا تایرهای بدون تیوب مورد استقبال رانندگان قرار گیرد و سرانجام در سال ۱۹۵۴ اولین خودروی تولیدی در ایالات متحده با تایرهای بدون تیوب به حرکت در آمد.
بالغ بر ۸۰ سال طول کشید که نگرش های دوست دار محیط زیست با هدف کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و آلاینده ها، دانشمندان و مهندسین صنعت تایر را مجاب کند که تایر تقویت شده با سیلیکا را به دنیا معرفی کنند. این امر اولین بار در سال ۱۹۹۲ توسط شرکت میشیلن فرانسه با عنوان جسورانه “تایر سبز” که به جای بخشی از دوده آن از سیلیکا استفاده شده بود صورت پذیرفت.
داستان توسعه فناوری در صنعت تایر در قرن بیست و یکم با معرفی تایر پایدار (sustainable tire ) توسط شرکت سومیتوموی ژاپن ادامه یافت. این شرکت با معرفی این محصول در سال ۲۰۰۸ که ادعا می شد تمامی مواد به کار گرفته شده در آن منشا طبیعی داشته و از هیچ ماده شیمیایی سنتزی در آن استفاده نشده و کلیه اجزای سازنده این تایر زیست تخریب پذیر (biodegradable) می باشد، دنیای تایر را به حیرت واداشت.
از سال ۲۰۰۸ به بعد شرکت های پیشروی تولید کننده تایر در دنیا، علاوه بر تلاش در جهت بهبود مستمر در ویژگی های عملکردی و ایمنی تایر، تمرکز ویژه خود را در راستای توسعه پایدار صنعت تایر و محصول راهبردی آن قرار داده و ارتقای شاخص های زیست محیطی، کاهش مصرف سوخت به واسطه تایر، کاهش آلاینده های جوی، ارتقای ایمنی تایر در سطح خیس جاده را در دستور خود قرار داده اند.
پدید آوردن کلیه ویژگی های مطلوب برای یک تایر در کنار هم امری بسیار پیچیده و مشکل است چرا که بهبود یک ویژگی (مثلا کاهش در مقاومت غلتشی تایر) می تواند موجب افت ویژگی دیگر تایر شود. (مثلا کاهش چنگزنی تایر بر سطح خیس جاده)، لذا بکارگیری همزمان هنر آمیزه کاری و فن مهندسی ساختار تایر و استفاده از ابزارهای پیشرفته ساخت و آنالیز و آزمون تایر نقش بسزایی در این راستا دارد. بطور یقین امروزه یک مهندس آمیزه کار نمی تواند بدون استفاده از مواد نوین، آمیزه لاستیکی در خور یک تایر نسل جدید با عملکرد بسیار بالا ارائه دهد. بایستی پذیرفت که دیگر با الاستومرهای نسل قبل (همانند E-SBR، Co-PBR و …) نمی توان تایر UHP ( Ultra High Performance) با ویژگی های مطلوب مورد انتظار جامعه در دهه سوم قرن بیست و یکم تولید کرد.
از اقدامات بسیار اساسی که در دستور کار کمیته نوآوری و فناوری گروه صنعتی رازی قرار دارد تلاش در جهت شناسایی، تدوین دستور العمل و بکارگیری مواد اولیه نوین در راستای تولید تایرهای UHP با ویژگی مصرف سوخت پایین، صدای کم و چنگزنی سطح خیس جاده بالا می باشد. از محورهای بسیار مهم بر اساس این دیدگاه، تعامل علمی و فنی این مرکز با شرکتهای تولید کننده و تامین کننده مواد اولیه می باشد.
علی اصغر بابایی
مشاور فناوری مجتمع صنعتی لاستیک یزد
نظر شما چیست؟