خودرو رایگان با سهام عدالت

پیشرانه – خودرو رایگان با سهام عدالت شاید در نگاه نخست به یک آرزو دست نیافتنی شبیه باشد اما تعدادی از نمایندگان مجلس به شکل جدی آن را دنبال می‌کنند.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» بازار خودرو ایران در طول سال‌های گذشته تجربه عجیبی را پشت سر گذاشته و با وجود تاکیدات مداوم مسئولان و تصمیم گیران، مسیر تازه خود را ادامه داده است. این بازار در سال‌های گذشته نه خودروسازان را راضی کرده، نه فعالان صنعت خودرو و نه مردم را. حتی دولت به عنوان سیاست گذار اصلی این حوزه نیز هیچ دستاوردی برای خود نمی‌بیند.

خودروسازان در طول سال‌های گذشته از زیان چند هزار میلیارد تومانی خود سخن گفته‌اند و در عین حال، افزایش مداوم قیمت‌ها مردم را نیز ناراضی کرده است. قیمت پراید به عنوان خودرویی که به دلیل پایین بودن کیفیت، سرانجام پس از سال‌ها گمانه زنی قرار است از خط تولید خارج شود، از ۲۰ میلیون تومان به بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان رسیده و دیگر خودروهای داخلی نیز از ۱۵۰ میلیون تومان قیمت خورده و بالا می‌روند.

هرچند در نگاه اول صاحبان خودرو، متناسب با قیمت محصولاشان، با تورم موجود در بازار حرکت کرده‌اند اما آنچه که در این روند رو به رشد قیمت‌ها اهمیت فراوانی دارد، وضعیت افرادی است که خودرو نداشته و قصد خرید ماشین دارند.

با رسیدن قیمت ارزان ترین خودرو به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان، عملا خرید خودرو برای بخش قابل توجهی از دهک‌های کم درآمد جامعه به یک آرزو تبدیل شده و به دنبال همین شرایط است که نمایندگان مجلس در طرح‌های جدید خود عرضه خودرو رایگان با سهام عدالت را نیز گنجانده‌اند.

نمایندگان مجلس یازدهم که از نخستین روزهای فعالیت‌شان بارها نسبت به شرایط بازار خودرو انتقاد کرده و از لزوم ایجاد تغییر در این حوزه سخن گفته‌اند در هفته‌های گذشته دو طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو و تغییر در قیمت گذاری این محصول را وارد مراحل ابتدایی خود کرده‌اند و حالا گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال اجرای طرحی آغاز شده که محوریت آن، تخصیص خودرو رایگان با سهام عدالت است.

سیدعلی موسوی یکی از نمایندگان پیگیر صنعت خودرو در مجلس در این رابطه اظهار کرده: در طرح خودرودار کردن خانواده‌های نیازمند پیش‌بینی شده که برای هر خانوار پنج دهک پایین که جزو خانواده‌های نیازمند و آسیب‌پذیر هستند یک خودرو در نظر گرفته شود. ما سازوکاری را طراحی کرده‌ایم که این کار به راحتی و بدون هزینه برای دولت انجام شود و ان‌شاءالله به زودی جزئیات این طرح و سازوکار تامین مالی آن را اعلام خواهیم کرد.

هرچند این طرح از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس تکذیب شد اما موسوی بار دیگر از این طرح دفاع کرده و این بار پای سهام عدالت را نیز به این برنامه باز کرد. او گفت: من به همراه یک تیم اقتصادی طرح خودرو دار کردن خانواده‌های نیازمند بدون خودرو را مورد بررسی قرار دادم و تدوین کردم و پیش از این هم اعلام کردیم که این طرح برای دولت و همچنین خانوارها بار مالی نخواهد داشت. ما سعی کردیم سازوکار شفاف و روشنی را طراحی کنیم و استفاده از سهام عدالت را به عنوان سازوکار تامین مالی پیش‌بینی کردیم.

وی با بیان این‌که خانوارهای دهک‌های پایین و آسیب پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی در این طرح مورد توجه قرار گرفتند، گفت: ما سعی خواهیم کرد با بخشی از سهام عدالت این خانوارها خودرودار شوند بدون آنکه هزینه چندانی برای آنها داشته باشد و از سویی افزایش سرمایه‌ای هم برای خودروسازان در پی خواهد داشت که بتواند تولید جدید با تیراژ بالا داشته باشند.

این اظهارات در حالی مطرح شده که بحث فروش سهام عدالت در هفته‌های گذشته، حواشی زیادی در بازار سرمایه به وجود آورده و از شوک حاصل از فروش این سهام از سوی تعدادی از مردم تا نا آمادگی بانک‌ها در واریز وجوه این سهام، باعث شده بازار سرمایه تحت تاثیر این سهام قرار گیرد و مشخص نیست وارد کردن سهام عدالت به بحث فروش خودرو تا چه حد عملی و البته در چه زمانی قابل دسترسی خواهد بود.

موضوع دیگری که این برنامه را با اشکال مواجه می‌کند، هزینه بالای این خودروهاست. حتی اگر بنا باشد یک خانواده تمام سهام عدالت خود را برای خرید یک خودرو کنار بگذارد نیز باز قیمت خودرو برای این افراد بالا خواهد بود و اگر بنا باشد از اصل این سهام استفاده شود، عملا سرمایه خانوارهای کم درآمد وارد این طرح شده و عملا دیگر خودرو رایگانی در اختیار مردم قرار نخواهد گرفت. اگر بنا باشد بودجه این طرح از سوی دولت تامین شود نیز با توجه به بالا بودن تعداد خانوارهای بدون خودرو در ایران و محدودیت‌های مالی دولت در سال‌های گذشته، عملا نمی‌توان امیدوار بود از این محل گشایشی رخ دهد.

در کنار این عوامل حضور دولت در بازار خودرو در سال‌های گذشته همواره مورد انتقاد کارشناسان قرار داشته و اگر بنا بر اجرای طرحی با محوریت اعطای خودرو رایگان با سهام عدالت باشد، نه تنها مداخله قبلی دولت در این بازار ادامه خواهد داشت که این بار با عرضه این خودرها، آغاز خرید و فروش آنها و لزوم قیمت گذاری و نظارت بر این ماشین‌ها، خود بی نظمی جدی به بازاری وارد می‌کند که خود در سال‌های گذشته، روزگار خوشی را پشت سرنگذاشته و هر تصمیم غلط جدید، می‌تواند ضربه‌ای جدی بر پیکره‌اش وارد کند.