انواع جریمه رانندگی و اصطلاحات آن + نرخ های جریمه ۱۴۰۳

چهارشنبه - 8 اسفند 1403

اخبار

فهرست محتوا

در دنیای رانندگی، رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی نه‌تنها به حفظ امنیت خود و دیگران کمک می‌کند، بلکه از هزینه‌های اضافی ناشی از جریمه‌های رانندگی نیز جلوگیری می‌کند. با این حال، تخلفات رانندگی گاهی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسند و در این میان، اصطلاحاتی مثل «جریمه دو برگی»، «جریمه الصاقی» و «جریمه تسلیمی» برای بسیاری از رانندگان آشنا هستند، اما شاید معنای دقیق آن‌ها یا تفاوت‌شان با یکدیگر برای همه روشن نباشد. در این مطلب، قصد داریم به بررسی جامع این اصطلاحات، انواع جریمه‌های رانندگی، تعرفه‌ها، زمان دو برابر شدن جریمه‌ها و مفهوم «جریمه در دست بررسی» بپردازیم تا درک بهتری از این موضوعات پیدا کنید و بتوانید با آگاهی بیشتری در جاده‌ها رانندگی کنید.

انواع جریمه های رانندگی

جریمه‌های رانندگی در ایران به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. شناخت این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند تا بهتر با قوانین برخورد کنید و از عواقب احتمالی جلوگیری کنید. انواع جریمه‌ها عبارتند از:

جریمه تسلیمی: این جریمه در حضور راننده و با تحویل مستقیم قبض به او صادر می‌شود.
جریمه الصاقی: جریمه‌ای که بدون حضور راننده و برای خودروی متوقف‌شده ثبت می‌شود.
جریمه دو برگی: جریمه‌ای که به دلیل بی‌توجهی راننده به دستور ایست پلیس صادر می‌شود.
جریمه دوربینی: این نوع جریمه توسط دوربین‌های ثبت تخلف (مثل دوربین‌های سرعت‌سنج یا کنترل طرح ترافیک) به صورت خودکار ثبت می‌شود و نیازی به حضور افسر ندارد. جریمه دوربینی معمولا به آدرس مالک خودرو ارسال می‌شود یا در سامانه خلافی قابل مشاهده است.
جریمه خودداری: این مورد زمانی رخ می‌دهد که راننده از دریافت قبض تسلیمی خودداری کند یا پس از دستور ایست، متواری شود. این نوع جریمه نیز در سوابق پلاک ثبت می‌شود.

هر یک از این جریمه‌ها ممکن است با شرایط خاصی همراه باشند؛ مثلا جریمه‌های تسلیمی و الصاقی در صورت عدم پرداخت به‌موقع دو برابر می‌شوند، اما جریمه‌های دوربینی و دو برگی معمولا ثابت باقی می‌مانند.

جریمه دو برگی چیست؟

جریمه دو برگی یکی از انواع جریمه‌های رانندگی است و زمانی صادر می‌شود که راننده‌ای مرتکب تخلفی شده و افسر راهنمایی و رانندگی به او دستور ایست می‌دهد، اما راننده به هر دلیلی –چه عمدی و چه غیرعمدی– از این دستور سرپیچی کرده و خودرو را متوقف نمی‌کند. در چنین شرایطی، افسر پلیس نمی‌تواند به‌صورت مستقیم قبض جریمه را به راننده تحویل دهد، بنابراین تخلف را به صورت «دو برگی» ثبت می‌کند. این اصطلاح از آنجا آمده که در گذشته، پلیس از دفترچه‌های جریمه‌ای استفاده می‌کرد که شامل دو برگ بود: یک برگ برای ثبت تخلف و برگ دیگر به عنوان ابلاغیه‌ای که بعدا به مالک خودرو ارسال می‌شد.

این نوع جریمه معمولا زمانی رخ می‌دهد که راننده با سرعت از محل تخلف عبور کرده یا به هر نحوی از توقف خودداری کند. به عنوان مثال، فرض کنید راننده‌ای کمربند ایمنی نبسته و افسر پلیس به او علامت ایست می‌دهد، اما راننده به دلیل عجله یا بی‌توجهی به مسیر خود ادامه می‌دهد. در این حالت، جریمه دو برگی برای او ثبت می‌شود که شامل دو بخش است: یکی جریمه مربوط به تخلف اصلی (مثلا نبستن کمربند) و دیگری جریمه اضافی به دلیل بی‌توجهی به دستور پلیس. این جریمه در سوابق پلاک خودرو ثبت می‌شود و مالک خودرو موظف به پرداخت آن خواهد بود.

نکته جالب اینجاست که جریمه دو برگی به راننده این امکان را می‌دهد که به آن اعتراض کند، زیرا او در لحظه صدور جریمه حضور فیزیکی نداشته و ممکن است ادعا کند که تخلف به او مربوط نیست یا پلاک خودرو به اشتباه ثبت شده است. برای اعتراض، راننده باید به مراکز اجراییات پلیس راهور یا ستاد ترخیص مراجعه کند و مدارک لازم مثل سند خودرو و کارت شناسایی را ارائه دهد تا درخواستش بررسی شود.

جریمه الصاقی چیست؟

جریمه الصاقی نوع دیگری از جریمه‌های رانندگی است که بدون حضور راننده در محل تخلف صادر می‌شود. واژه «الصاقی» به معنای «چسباندن» است و این جریمه زمانی اعمال می‌شود که خودرو در حالت توقف بوده و راننده در آن حضور ندارد، اما تخلفی از سوی خودرو یا نحوه استفاده از آن رخ داده است. رایج‌ترین مثال برای جریمه الصاقی، پارک کردن خودرو در محل ممنوعه است. مثلا اگر خودرویی را در کنار تابلوی «توقف ممنوع» پارک کنید و افسر پلیس این تخلف را مشاهده کند، قبض جریمه را روی شیشه خودرو (معمولا زیر برف‌پاک‌کن) قرار می‌دهد یا به صورت الکترونیکی ثبت می‌کند.

در این نوع جریمه، مشخصات راننده ثبت نمی‌شود، بلکه اطلاعات خودرو مثل شماره پلاک، رنگ، نوع تخلف، تاریخ، زمان و محل تخلف در قبض درج می‌شود. از آنجا که راننده در لحظه صدور جریمه حضور ندارد، ممکن است تا مدت‌ها از وجود آن بی‌اطلاع بماند، مگر اینکه قبض را روی خودرو ببیند یا هنگام استعلام خلافی خودرو متوجه آن شود. این موضوع گاهی باعث می‌شود رانندگان به موقع جریمه را پرداخت نکنند و در نتیجه با عواقبی مثل دو برابر شدن مبلغ مواجه شوند.

جریمه الصاقی معمولا دقت بالایی دارد، زیرا افسر پلیس با مشاهده مستقیم تخلف اقدام به صدور آن می‌کند. با این حال، اگر راننده معتقد است که جریمه به اشتباه ثبت شده (مثلا تابلوی ممنوعه‌ای وجود نداشته)، می‌تواند با مراجعه به مراکز مربوطه اعتراض خود را ثبت کند. نکته مهم این است که جریمه الصاقی، برخلاف تصور برخی، فقط به صورت دستی توسط افسر صادر نمی‌شود؛ امروزه با پیشرفت تکنولوژی، دوربین‌های هوشمند نیز می‌توانند تخلفات پارکینگ را ثبت کرده و جریمه الصاقی را به صورت خودکار صادر کنند.

جریمه تسلیمی چیست؟

جریمه تسلیمی، همان‌طور که از نامش پیداست، به جریمه‌ای گفته می‌شود که به‌صورت مستقیم به راننده «تسلیم» می‌شود. این نوع جریمه زمانی رخ می‌دهد که راننده در حال رانندگی مرتکب تخلفی شده و افسر پلیس او را متوقف می‌کند. پس از توقف خودرو، افسر با بررسی مدارک راننده (مثل گواهینامه و کارت خودرو)، قبض جریمه را صادر کرده و آن را به‌صورت حضوری به راننده تحویل می‌دهد. تخلفاتی مثل صحبت کردن با تلفن همراه، نبستن کمربند ایمنی یا سرعت غیرمجاز از جمله مواردی هستند که معمولا با جریمه تسلیمی همراه می‌شوند.

در قبض جریمه تسلیمی، اطلاعات کاملی مثل مشخصات راننده، مشخصات خودرو، نوع تخلف، محل و زمان تخلف و همچنین مشخصات افسر صادرکننده (با ذکر کد) ثبت می‌شود. از آنجا که راننده در لحظه صدور جریمه حضور دارد و تخلف را به صورت مستقیم مشاهده کرده، امکان اعتراض به این نوع جریمه معمولا کمتر است، مگر اینکه راننده مدارکی برای اثبات بی‌گناهی خود ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر راننده ادعا کند که کمربندش بسته بوده و دوربین خودرو این را نشان دهد، می‌تواند اعتراض کند.

یکی از ویژگی‌های مهم جریمه تسلیمی این است که امروزه کمتر به‌صورت کاغذی صادر می‌شود و بیشتر به شکل الکترونیکی ثبت می‌شود. با این حال، راننده معمولا از طریق پیامک یا استعلام خلافی از صدور آن مطلع می‌شود. پرداخت به موقع این جریمه اهمیت زیادی دارد، زیرا عدم پرداخت در مهلت مقرر می‌تواند به دو برابر شدن مبلغ منجر شود.

جریمه دوربینی چیست؟

جریمه دوربینی به جریمه‌ای گفته می‌شود که توسط دوربین‌های ثبت تخلفات رانندگی به صورت خودکار ثبت می‌شود و نیازی به حضور افسر پلیس یا راننده در محل تخلف ندارد. این نوع جریمه با گسترش تکنولوژی و نصب دوربین‌های هوشمند در خیابان‌ها، تقاطع‌ها و جاده‌ها رایج شده است. دوربین‌ها معمولا برای ثبت تخلفاتی مثل سرعت غیرمجاز، ورود به محدوده طرح ترافیک بدون مجوز، عبور از چراغ قرمز یا پارک در محل غیرمجاز طراحی شده‌اند.

نحوه کار جریمه دوربینی به این صورت است که دوربین‌ها با استفاده از حسگرها و سیستم‌های تشخیص پلاک، تخلف را ثبت کرده و تصویر آن به همراه اطلاعات خودرو (شماره پلاک، زمان و مکان تخلف) به سامانه مرکزی ارسال می‌شود. پس از پردازش و تایید توسط اپراتور یا سیستم خودکار، جریمه در سوابق پلاک خودرو ثبت می‌شود. مالک خودرو معمولا از طریق پیامک یا ابلاغیه کتبی که به آدرس او ارسال می‌شود، از صدور جریمه مطلع می‌شود.

یکی از ویژگی‌های جریمه دوربینی این است که راننده در لحظه وقوع تخلف حضور فیزیکی ندارد و ممکن است تا مدتی از آن بی‌اطلاع باشد. به همین دلیل، این جریمه مشمول دو برابر شدن در صورت عدم پرداخت به‌موقع نمی‌شود، مگر اینکه پس از ابلاغ رسمی، راننده در مهلت مقرر اقدام به پرداخت نکند. همچنین، امکان اعتراض به جریمه دوربینی وجود دارد؛ مثلا اگر راننده معتقد باشد که پلاک خودرو به اشتباه خوانده شده یا تخلفی رخ نداده، می‌تواند با ارائه مدارک (مثل تصاویر دوربین داشبورد) به مراکز راهور مراجعه کند.

جریمه خودداری چیست؟

جریمه خودداری به شرایطی اشاره دارد که راننده از پذیرش جریمه تسلیمی خودداری می‌کند یا پس از دستور ایست افسر پلیس، از متوقف کردن خودرو امتناع کرده و از محل دور می‌شود. این نوع جریمه معمولا زمانی رخ می‌دهد که راننده در حین رانندگی مرتکب تخلفی شده و افسر پلیس قصد دارد او را متوقف کند، اما راننده به هر دلیلی (مثلا ترس از جریمه سنگین‌تر، نداشتن مدارک یا بی‌توجهی) از همکاری با افسر سر باز می‌زند. در چنین مواردی، افسر پلاک خودرو را ثبت کرده و جریمه را به صورت سیستمی برای مالک خودرو صادر می‌کند.

به عنوان مثال، اگر راننده‌ای به دلیل سرعت غیرمجاز توسط افسر متوقف شود و پس از دریافت دستور ایست، از محل متواری شود، علاوه بر جریمه اصلی (سرعت غیرمجاز)، جریمه خودداری نیز به او تعلق می‌گیرد. این جریمه معمولا در سوابق پلاک خودرو ثبت می‌شود و مالک خودرو مسئول پرداخت آن خواهد بود. تفاوت اصلی جریمه خودداری با جریمه دو برگی در این است که در جریمه خودداری، راننده ممکن است لحظه‌ای توقف کند اما از دریافت قبض امتناع ورزد، در حالی که در جریمه دو برگی، راننده اصلا متوقف نمی‌شود.

اعتراض به جریمه خودداری نیز ممکن است، اما از آنجا که این تخلف معمولا با گزارش مستقیم افسر همراه است، اثبات بی‌گناهی دشوارتر خواهد بود. راننده باید مدارک محکمی مثل فیلم دوربین خودرو یا شاهد ارائه دهد تا نشان دهد که تخلف یا خودداری از دستور پلیس رخ نداده است.

جریمه در دست بررسی چیست؟

«جریمه در دست بررسی» اصطلاحی است که گاهی در سامانه‌های استعلام خلافی مشاهده می‌شود و به جریمه‌هایی اشاره دارد که هنوز به‌طور کامل در سیستم ثبت نشده‌اند یا در حال پردازش هستند. این وضعیت معمولا برای جریمه‌های دوربینی رخ می‌دهد، زیرا تخلف ابتدا توسط دوربین ثبت شده و سپس باید توسط اپراتور یا افسر راهور تایید شود تا به فهرست خلافی خودرو اضافه شود.

مدت زمان «در دست بررسی» بودن جریمه ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد، بسته به حجم تخلفات ثبت‌شده و سرعت پردازش سیستم. در این مدت، مبلغ جریمه قابل پرداخت نیست و راننده باید صبر کند تا وضعیت آن مشخص شود. پس از تایید نهایی، جریمه به لیست خلافی اضافه می‌شود و از آن لحظه، مهلت ۶۰ روزه برای پرداخت (در صورت تسلیمی یا الصاقی بودن) آغاز می‌شود.

اگر جریمه‌ای مدت طولانی در حالت «در دست بررسی» باقی بماند، می‌توانید با مراجعه به مراکز پلیس راهور یا تماس با پشتیبانی سامانه، پیگیری کنید تا مشکل برطرف شود. این وضعیت گاهی باعث سردرگمی رانندگان می‌شود، اما با صبر و پیگیری قابل حل است.

جدیدترین لیست تعرفه جرایم رانندگی

تعرفه جرایم رانندگی در ایران سالانه توسط پلیس راهور و مراجع قانونی بازنگری می‌شود تا با شرایط اقتصادی و نیازهای ترافیکی هماهنگ شود. در سال ۱۴۰۳، نرخ جریمه‌ها به‌روزرسانی شده و بسته به نوع تخلف و محل وقوع آن (کلان‌شهرها، شهرها، جاده‌ها یا مناطق روستایی) متفاوت است.

این مبالغ ممکن است بسته به شرایط خاص (مثلا تکرار تخلف یا اعمال تخلفات حادثه‌ساز) تغییر کند. همچنین، تخلفات حادثه‌ساز مثل رانندگی در حالت مستی یا سبقت غیرمجاز در جاده‌ها، علاوه بر جریمه نقدی، ممکن است با توقیف خودرو یا کسر نمره منفی گواهینامه همراه باشند.

تخلف	عنوان تخلف	مبلغ جریمه (ریال)
تخلف	عنوان تخلف	کلان‌شهرها / مراکز استان‌ها / جاده‌های بین شهری / مناطق آزاد	سایر شهرها	روستاها
۲۰۰۱	حرکات نمایشی	۵،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰	۲،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۰۲	تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۳۰ کیلومتر بر ساعت)	۲،۵۰۰،۰۰۰	۲،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰
۲۰۰۳	سبقت غیرمجاز در راه‌های دوطرفه	۷،۰۰۰،۰۰۰	۵،۰۰۰،۰۰۰	۳،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۰۴	عبور از چراغ قرمز	۴،۰۰۰،۰۰۰	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۰۵	حرکات مارپیچ	۵،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰	۲،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۰۶	حرکت با دنده عقب در آزادراه و بزرگراه	۵،۰۰۰،۰۰۰	۵،۰۰۰،۰۰۰	–
۲۰۰۷	مصرف داروهای روان‌گردان و افیونی	۱۵،۰۰۰،۰۰۰	۱۵،۰۰۰،۰۰۰	۱۵،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۰۸	تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت)	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۷۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۰۹	ورود ممنوع	۲،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۱۰	تجاوز به چپ از محور راه	۲،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰
۲۰۱۱	عبور از پیاده‌رو	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۱۲	عدم رعایت حق تقدم	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۱۳	دور زدن در محل ممنوع	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۱۴	استفاده از تلفن همراه در سرعت بیشتر از ۶۰ کیلومتر بر ساعت	۴،۰۰۰،۰۰۰	۳،۰۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۱۵	نقص سیستم روشنایی در شب	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۱۶	عدم رعایت مقررات ایمنی حمل و نقل جاده‌ای مواد خطرناک	۱،۰۵۰،۰۰۰	۸۴۰،۰۰۰	۶۳۰،۰۰۰
۲۰۱۸	عدم رعایت محدودیت‌های زمانی، مکانی و شرایط خاص مندرج در گواهینامه (استفاده از عینک، سمعک و تجهیزات خاص)	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۱۹	عدم توجه به فرمان ایست پلیس	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۲۰	عدم رعایت مقررات حمل بار	۴،۰۰۰،۰۰۰	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۲۱	نصب پلاک غیرمتفرقه یا تغییر پلاک استاندارد	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۲۲	مغایرت مشخصات فنی با کارت خودرو	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۲۳	در آغوش داشتن کودک هنگام رانندگی	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۲۴	حمل تیرآهن و ورق فلزی بدون رعایت ایمنی	۳،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۲۵	عدم رعایت مقررات حمل بار ترافیکی	۶،۰۰۰،۰۰۰	۶،۰۰۰،۰۰۰	۶،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۲۶	عدم تعویض پلاک هنگام خرید و فروش خودرو	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۲۸	نداشتن بیمه‌نامه شخص ثالث	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۲۹	توقف دوبله در محل ایستادن ممنوع	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۱	حمل مواد سوختی خارج از باک	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۲	سوار کردن مسافر در صندوق عقب یا فضای خارجی خودرو	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۳	رانندگی با پلاک غیرمجاز	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۴	حمل مواد محترقه با خودرو غیرمجاز	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۵	نداشتن مجوز فعالیت راننده خودرو عمومی	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۳۶	استفاده از نورافکن و چراغ غیرمجاز	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۷	نصب تجهیزات یا اجسام اضافی غیرمجاز	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۳۸	توقف در تقاطع، میدان و سطوح شطرنجی	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰
۲۰۳۹	تصادف بر اثر عدم رعایت فاصله اصولی و توجه به جلو	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۴۰	عدم اعلام نشانی جدید مالک	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۴۱	سبقت از راست در مسیر یک خطه و استفاده از شانه راه	۵،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰	۳،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۴۳	سبقت اتوبوس و کامیون داخل شهر	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	–
۲۰۴۴	توقف در ابتدا و انتهای پیچ، روی پل، داخل تونل، داخل و حریم تقاطع راه آهن	۳،۵۰۰،۰۰۰	۲،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۴۵	نشاندن مسافر در سمت چپ راننده	۱،۲۰۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۴۶	سوار کردن، پیاده شدن و آویزان شدن از خودرو در حال حرکت	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰
۲۰۴۷	نداشتن یا ناخوانا بودن پلاک جلو و عقب	۴،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۴۸	روشن نکردن چراغ از غروب تا طلوع آفتاب	۱،۲۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۴۹	حرکت به موازات خودرو دیگر و ایجاد ترافیک	۱،۲۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۵۰	حرکت نکردن بین خطوط	۱،۰۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۲۰۰،۰۰۰
۲۰۵۱	عبور از خط ویژه	۲،۵۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	–
۲۰۵۲	نصب و استفاده از چراغ گردان و آژیر	۲،۵۰۰،۰۰۰	۲،۵۰۰،۰۰۰	۲،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۵۳	عدم رعایت مسیر منتهی به تقاطع	۱،۰۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۵۴	استفاده از وسایل آتش‌زا در خودرو	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰
۲۰۵۵	باز کردن قفل بسته‌شده توسط پلیس	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰	۱،۲۰۰،۰۰۰
۲۰۵۶	تجاوز از سرعت مجاز (تا ۳۰ کیلومتر بر ساعت)	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۵۷	عدم بارگیری صحیح محموله	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۳۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰
۲۰۵۸	تخلیه بار و ایجاد مانع در راه و حریم آن	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰	۳،۵۰۰،۰۰۰
۲۰۵۹	حمل بار بدون پوشش و محافظ	۱،۲۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۶۰	عدم توجه به فرمان ایست و حرکت پلیس	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۶۱	حمل بار توسط خودرو عمومی مسافری	۲،۵۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰
۲۰۶۲	توقف در محل توقف مطلقا ممنوع	۱،۰۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۶۳	نداشتن معاینه فنی معتبر	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۴۰۰،۰۰۰
۲۰۶۴	حمل جنازه با خودرو غیرمجاز	۵۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۶۵	خودداری از حرکت وسیله نقلیه بعد از تصادف	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۶۶	عدم رعایت فاصله قبل، حین و بعد از سبقت	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۶۷	راه ندادن به خودرو عقبی برای سبقت	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۶۸	رعایت نکردن مقررات در گردش‌ها	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۶۹	نصب علامت و نوشته غیرمجاز روی بدنه خودرو	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۷۰	حرکت با سرعت کمتر از حد مجاز	۹۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۲	استفاده از تلفن همراه در سرعت کمتر از ۶۰ کیلومتر بر ساعت	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۳	پرتاب کردن و ریختن زباله در معابر	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۴	عدم استفاده از علائم هشداردهنده	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۵	ریختن روغن، بنزین، نفت، گازوییل و دیگر مایعات مخرب روی معابر	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۶	توقف در ایستگاه وسایل نقلیه عمومی	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۷	گردش به چپ یا راست در محل ممنوع	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۸	توقف در مسیرهای سواره‌رو در صورت وجود شانه کناری	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۷۹	تغییر محل نصب پلاک	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰
۲۰۸۰	نداشتن زنجیر چرخ، لاستیک یخ‌شکن، برف‌پاک‌کن و بخاری	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰
۲۰۸۱	حمل مسافر با خودرو غیرمجاز	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۸۴	عدم رعایت مقررات تابلوی ایست و چراغ چشمک‌زن	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۸۵	توقف دوبله	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۸۸	توقف در حاشیه راه برای فروش کالا	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۸۹	استفاده از لاستیک فرسوده	۱،۰۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۰۹۰	رانندگی با خودرو دودزا	۲،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۰۹۳	عدم استفاده از کمربند ایمنی	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۱۰۱	توقف منجر به سد معبر	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۰۲	عبور از بین دسته‌های نظامی، انتظامی، دانش‌آموزان و عزاداری	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۰۳	عدم توجه به هشدار خودروهای امدادی	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۰۵	آموزش رانندگی در محل غیرمجاز	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۰۷	توقف در پیاده‌رو	۱،۰۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۰۹	استفاده از لاستیک غیراستاندارد	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۱۱	همراه نداشتن گواهینامه	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۱۳	انجام سرویس مدرسه بدون مجوز	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	۲۰۰،۰۰۰
۲۱۱۴	استفاده از شیشه دودی غیراستاندارد	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	–
۲۱۱۵	بیرون آوردن دست و اعضای بدن از خودرو در حال حرکت	۱،۲۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۳۵۰،۰۰۰
۲۱۱۶	نداشتن یا نقص چراغ جلو، عقب و راهنما	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۱۹	باز کردن درب خودرو در حال حرکت و باز گذاشتن آن در سمت سواره‌رو	۹۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۲۰	استفاده از نور بالا در هنگام لزوم استفاده از نور پایین	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۲۱	رانندگی با گواهینامه منقضی‌شده	۹۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۲۲	حمل بار غیرمجاز با خودرو سواری	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	۲۰۰،۰۰۰
۲۱۲۳	عدم پرداخت عوارض آزادراه	۸۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰
۲۱۲۴	بوق زدن در محل ممنوعه	۶۰۰،۰۰۰	۴۰۰،۰۰۰	۲۰۰،۰۰۰
۲۱۲۵	تولید آلودگی صوتی و صدای نامتعارف	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰
۲۱۲۶	تردد در محدوده‌های ممنوعه	۲،۰۰۰،۰۰۰	–	–
۲۱۲۷	سوار کردن کودکان کمتر از ۱۲ سال در صندلی جلو	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۳۴	استفاده از لاستیک میخ‌دار در مواقع غیرضروری	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۳۶	توقف در جهت مخالف حرکت وسایل نقلیه دیگر	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	–
۲۱۳۸	عدم استفاده یا استفاده غلط از علائم با دست یا چراغ راهنما	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۳۹	کاهش و تغییر نور چراغ‌ها با پوشاندن تمام یا قسمتی از آنها	۱،۰۰۰،۰۰۰	۱،۰۰۰،۰۰۰	۵۰۰،۰۰۰
۲۱۴۱	حرکت در پوشش یا تعقیب خودروهای امدادی	۱،۰۰۰،۰۰۰	۷۰۰،۰۰۰	–
۲۱۴۳	توقف در محل پارک ممنوع	۵۰۰،۰۰۰	۴۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۴۸	در آغوش گرفتن حیوانات هنگام رانندگی	۵،۰۰۰،۰۰۰	۵،۰۰۰،۰۰۰	۵،۰۰۰،۰۰۰
۲۱۴۹	همراه نداشتن کارت خودرو	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰	۱،۵۰۰،۰۰۰
۲۱۵۰	سوار و پیاده کردن سرنشین در محل غیر مجاز و ایجاد سد معبر	۱،۲۰۰،۰۰۰	۹۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۵۲	عدم رعایت تقدم عبور عابر پیاده	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰
۲۱۵۳	توقف وسیله نقلیه با موتور روشن بدون راننده	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۵۴	خوردن، آشامیدن و استعمال دخانیات هنگام رانندگی	۶۰۰،۰۰۰	۶۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۵۶	بازگذاشتن در صندوق عقب	۵۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	۱۵۰،۰۰۰
۲۱۶۲	سوار کردن سرنشین اضافه در خودرو شخصی	۵۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	۱۵۰،۰۰۰
۲۱۶۵	عدم توجه به اخطار و تذکر پلیس	۳۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰	۳۰۰،۰۰۰
۲۱۷۳	توقف در پارکینگ معلولان و جانبازان	۱،۰۰۰،۰۰۰	۸۰۰،۰۰۰	–
۲۳۰۱	توقف در محل ممنوع با حضور پارکبان	۲۱۰،۰۰۰	۲۱۰،۰۰۰	۱۰۵،۰۰۰
۲۳۰۲	تردد وسایل نقلیه فرسوده به ازای هر ۲۴ ساعت	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰	۲،۰۰۰،۰۰۰
۲۳۰۴	رانندگی در حالت مستی مشروبات الکلی	۱۵،۰۰۰،۰۰۰	۱۵،۰۰۰،۰۰۰	۱۵،۰۰۰،۰۰۰
۲۳۰۷	تولید آلودگی صوتی و صدای نامتعارف (مرتبه دوم)	۴،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰	۴،۰۰۰،۰۰۰
۲۳۰۸	تولید آلودگی صوتی و صدای نامتعارف (مرتبه سوم)	۶،۰۰۰،۰۰۰	۶،۰۰۰،۰۰۰	۶،۰۰۰،۰۰۰

زمان دو برابر شدن جریمه رانندگی

یکی از مهم‌ترین نکاتی که هر راننده باید بداند، زمان دو برابر شدن جریمه‌های رانندگی است. بر اساس قانون، مهلت پرداخت جریمه‌های رانندگی ۶۰ روز از تاریخ صدور قبض است. این مهلت برای جریمه‌های تسلیمی، الصاقی و خودداری اعمال می‌شود. اگر در این بازه زمانی جریمه پرداخت نشود، مبلغ آن دو برابر خواهد شد و این افزایش شامل بخشودگی نمی‌شود. به عنوان مثال، اگر جریمه تسلیمی شما ۱۰۰,۰۰۰ تومان باشد و تا ۶۰ روز پرداخت نشود، به ۲۰۰,۰۰۰ تومان افزایش می‌یابد.

اما جریمه‌های دو برگی و دوربینی از این قاعده مستثنی هستند. این جریمه‌ها به دلیل اینکه راننده ممکن است از صدور آن‌ها بی‌اطلاع باشد (مثلا به دلیل عدم حضور در محل یا عدم دریافت پیامک)، مشمول دو برابر شدن نمی‌شوند و مبلغ آن‌ها ثابت باقی می‌ماند. با این حال، اگر به این جریمه‌ها اعتراض کنید و اعتراض‌تان رد شود، از آن لحظه به بعد ۲۰ روز فرصت دارید تا مبلغ را پرداخت کنید، وگرنه ممکن است با عواقب دیگری مثل توقیف خودرو مواجه شوید.

برای جلوگیری از دو برابر شدن جریمه‌ها، توصیه می‌شود هر چند وقت یک‌بار خلافی خودروی خود را استعلام کنید. این کار را می‌توانید از طریق سایت راهور، اپلیکیشن‌های معتبر یا ارسال کد VIN خودرو به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ انجام دهید.

تفاوت جریمه نقدی و نمره منفی

جریمه‌های رانندگی در ایران به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: جریمه‌های نقدی و جریمه‌هایی که با کسر نمره منفی از گواهینامه همراه هستند. درک تفاوت این دو نوع جریمه برای رانندگان ضروری است، زیرا پیامدهای آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

جریمه نقدی صرفا یک هزینه مالی است که راننده یا مالک خودرو باید پرداخت کند. این جریمه‌ها معمولا برای تخلفات ساده‌تر مثل پارک در محل ممنوع، نبستن کمربند ایمنی یا استفاده از تلفن همراه اعمال می‌شوند. هدف از جریمه نقدی، تنبیه مالی راننده و تشویق او به رعایت قوانین است. این جریمه‌ها مستقیما به حساب خزانه دولت واریز می‌شوند و تاثیری بر سوابق رانندگی یا گواهینامه فرد ندارند، مگر اینکه پرداخت نشوند و مشکلات بعدی مثل توقیف خودرو ایجاد کنند.

نمره منفی اما سیستمی است که برای تخلفات جدی‌تر و به‌ویژه تخلفات حادثه‌ساز اعمال می‌شود. در این حالت، علاوه بر جریمه نقدی، به گواهینامه راننده نمره منفی تعلق می‌گیرد. تخلفاتی مثل رانندگی در حالت مستی، سرعت غیرمجاز بیش از حد مجاز، سبقت غیرمجاز در جاده‌های دوطرفه یا عبور از چراغ قرمز معمولا با کسر نمره همراه هستند. هر تخلف حادثه‌ساز بین ۵ تا ۲۰ نمره منفی دارد و اگر مجموع نمره‌های منفی راننده به ۳۰ برسد، گواهینامه او به مدت سه ماه ضبط می‌شود. در صورت تکرار و رسیدن به ۲۵ نمره منفی در مرحله دوم، محرومیت شش‌ماهه و در مرحله سوم با ۲۰ نمره منفی، ابطال گواهینامه رخ می‌دهد.

تفاوت اصلی این دو در این است که جریمه نقدی تنها بار مالی دارد و پس از پرداخت، موضوع تمام می‌شود، اما نمره منفی به سوابق رانندگی فرد اضافه شده و می‌تواند در بلندمدت عواقب جدی‌تری داشته باشد. به همین دلیل، رانندگان باید به تخلفات حادثه‌ساز توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از انباشت نمره منفی و از دست دادن گواهینامه جلوگیری کنند.

نتیجه گیری

جریمه‌های رانندگی بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی رانندگان هستند، اما آگاهی از انواع آن‌ها و قوانین مرتبط می‌تواند از هزینه‌های اضافی و مشکلات بعدی جلوگیری کند. جریمه دو برگی به دلیل بی‌توجهی به دستور پلیس، جریمه الصاقی برای تخلفات خودرو در حالت توقف، و جریمه تسلیمی برای تخلفات در حضور راننده، هرکدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. علاوه بر این، شناخت تعرفه‌ها، زمان دو برابر شدن جریمه‌ها و مفهوم جریمه‌های در دست بررسی به شما کمک می‌کند تا بهتر با این مسائل برخورد کنید.

توصیه نهایی این است که همیشه قوانین رانندگی را رعایت کنید و در صورت دریافت جریمه، آن را به موقع پرداخت کنید تا از دو برابر شدن مبلغ یا مشکلات بزرگ‌تر مثل توقیف خودرو جلوگیری شود. رانندگی ایمن نه‌تنها جیب شما را حفظ می‌کند، بلکه جان خودتان و دیگران را هم در امان نگه می‌دارد.

نویسنده: میلاد قزللو

5 از 6 رای