معاینه فنی خودرو در ۱۴۰۴ ؛ تمامی شرایط و مراحل دریافت

معاینه فنی خودرو یکی از الزامات قانونی برای دارندگان وسایل نقلیه در ایران است که به منظور اطمینان از سلامت فنی و کاهش آلایندگی خودروها انجام می‌شود. این فرآیند نه‌تنها به ایمنی جاده ها کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست دارد. در این مقاله جامع، به تمامی جنبه های معاینه فنی خودرو، از تعریف و مراحل آن گرفته تا شرایط دریافت، نوبت‌دهی آنلاین، تعرفه‌ها، جریمه‌ها، و معرفی مراکز مهم معاینه فنی در تهران می‌پردازیم. هدف ما ارائه محتوایی ساده، خوانا و کامل است که پاسخگوی نیازهای شما باشد و شما را به‌سرعت به اطلاعات مورد نظرتان برساند.

معاینه فنی خودرو چیست؟

معاینه فنی خودرو فرآیندی است که طی آن سلامت فنی، ظاهری و آلایندگی خودرو بررسی می شود. این آزمون شامل دو بخش اصلی است:

1. آزمون فنی: بررسی اجزای حیاتی خودرو مانند ترمزها، کمک‌فنرها، سیستم تعلیق، و هم‌راستایی چرخ‌ها برای جلوگیری از تصادفات ناشی از نقص فنی.
2. آزمون آلایندگی: سنجش میزان گازهای خروجی اگزوز برای اطمینان از رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و کاهش آلودگی هوا.

خودروهایی که با موفقیت این مراحل را پشت سر بگذارند، گواهی معاینه فنی دریافت می‌کنند که نشان دهنده سلامت خودرو و اجازه تردد در شهر است. این گواهی معمولا یک ساله است، اما برای برخی خودروها، مانند تاکسی‌ها یا خودروهای فرسوده، بازه‌های زمانی کوتاه‌تری در نظر گرفته می‌شود. بر اساس قوانین، خودروهای با سن فرسودگی خودرو ها (بیش از ۱۵ تا ۲۰ سال) باید ۲ یا ۳ بار در سال معاینه فنی دریافت کنند. برای اطلاعات بیشتر، به مقاله مراجعه کنید.

چه خودروهایی مشمول معاینه فنی هستند؟

طبق اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی، خودروهای زیر ملزم به دریافت معاینه فنی هستند:

• خودروهای سواری داخلی: مدل ۱۳۹۹ و قبل از آن.
• خودروهای وارداتی: تولید سال ۲۰۲۰ و قبل از آن.
• خودروهای عمومی: مانند تاکسی‌ها و وانت‌بارها، با شرایط خاص (تاکسی‌های بالای ۱۰ سال هر ۳ ماه و کمتر از ۱۰ سال هر ۶ ماه).
• خودروهای صفر کیلومتر: پس از ۴ سال از تاریخ تولید.

خودروهای دوگانه سوز علاوه بر آزمون‌های استاندارد، نیازمند بازرسی چشمی تجهیزات گازسوز و در صورت لزوم تست هیدرواستاتیک مخزن گاز هستند. همچنین، خودروهای با سن فرسودگی (۱۵ تا ۲۰ سال و بیشتر) باید به‌طور منظم و چند بار در سال معاینه شوند.

مراحل معاینه فنی خودرو

فرآیند معاینه فنی شامل مراحل زیر است که هر یک به بررسی جنبه خاصی از خودرو می‌پردازد:

• پذیرش و ثبت اطلاعات: اطلاعات خودرو و مالک توسط پلیس ثبت و هزینه معاینه پرداخت می‌شود.
• بازرسی ظاهری: بررسی سلامت شیشه‌ها، آینه‌ها، چراغ‌ها، لاستیک‌ها، کمربند ایمنی، بوق، و بدنه خودرو.
• آزمون آلایندگی: سنجش گازهای خروجی اگزوز با دستگاه برای اطمینان از رعایت استانداردهای زیست‌محیطی.
• بررسی چراغ‌ها: تست انحراف و شدت نور چراغ‌های جلو و عقب با تجهیزات رایانه‌ای.
• آزمون هم‌راستایی چرخ‌ها: سنجش انحراف خودرو در هر ۱۰۰۰ متر (باید کمتر از ۷ متر باشد).
• بررسی کمک‌فنرها: ارزیابی عملکرد کمک‌فنرها با دستگاه برای اطمینان از پایداری خودرو.
• آزمون ترمزها: بررسی سلامت ترمزهای اصلی و دستی، لنت‌ها، و روغن ترمز.
• بررسی سیستم تعلیق: تست استحکام اتصالات سیستم تعلیق برای ایمنی خودرو.

در صورت موفقیت در تمام مراحل، گواهی و برچسب معاینه فنی صادر می‌شود. در غیر این صورت، خودرو مردود شده و مالک ۱۵ روز فرصت دارد تا نواقص را برطرف کند.

دلایل مردودی در معاینه فنی

دلایل اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی عبارت‌اند از:

• آلایندگی بیش از حد: تولید گازهای خروجی غیراستاندارد.
• نقص در ترمزها: عملکرد ضعیف ترمزهای اصلی یا دستی.
• مشکلات کمک فنر ها: خرابی یا ضعف در عملکرد.
• انحراف چرخ ها: عدم هم‌راستایی صحیح چرخ‌ها.
• نقص ظاهری: شکستگی شیشه‌ها، آینه‌ها، یا نصب تجهیزات غیراستاندارد مانند لامپ زنون.
• مشکلات چراغ ها: انحراف نور یا شدت نامناسب.

خودروهای با سن فرسودگی به دلیل احتمال بالاتر نقص فنی، بیشتر در معرض مردودی قرار دارند و نیاز به بررسی‌های مکرر دارند.

معاینه فنی برتر چیست و چرا اهمیت دارد؟

معاینه فنی برتر نسخه سخت‌گیرانه تری از معاینه فنی معمولی است که تمرکز بیشتری بر آزمون آلایندگی در دور موتور بالا دارد. این نوع معاینه برای کاهش آلودگی هوا طراحی شده و مزایای زیر را به همراه دارد:

• تخفیف عوارض طرح ترافیک: تا ۳۰ درصد کاهش در هزینه ورود به محدوده طرح ترافیک.
• بهبود کیفیت هوا: کمک به کاهش آلودگی در کلان‌شهرها.
• اعتبار یکسان: هزینه و مدارک موردنیاز مشابه معاینه فنی معمولی است.

مالکان خودروهای با سن فرسودگی نیز می‌توانند با دریافت معاینه فنی برتر، از مزایای آن بهره‌مند شوند، هرچند باید چندین بار در سال این آزمون را تکرار کنند.

نوبت‌دهی مراکز معاینه فنی

برای دریافت معاینه فنی، می‌توانید به‌صورت حضوری یا آنلاین اقدام کنید. روش‌های نوبت‌دهی عبارت‌اند از:

1. نوبت‌دهی آنلاین:
   • سایت تهران من (inspection.tehran.ir): مناسب برای تهران، با امکان انتخاب مرکز، تاریخ، و ساعت.
   • سامانه آیتول: ارائه خدمات غیرحضوری، از جمله تحویل خودرو در محل و انجام مراحل توسط کارشناسان.
   • سایت سیمفا (symfa.ir): برای استعلام و نوبت‌دهی در برخی شهرها.
   • سایر شهرها: شهرهایی مانند مشهد (eservice.mashhad.ir/nobat) و اصفهان (fani.hamlebar.com) سامانه‌های اختصاصی دارند.
2. نوبت‌دهی تلفنی: تماس با شماره ۹۶۰۰۶۰۰۰ برای مراکز تهران.
3. مراجعه حضوری: در برخی مراکز.

تعرفه‌های معاینه فنی در سال ۱۴۰۴

هزینه معاینه فنی بر اساس نوع خودرو و سوخت متفاوت است. جدول زیر نرخ‌های سال ۱۴۰۴ را نشان می‌دهد:

هزینه بازرسی تجهیزات گازسوز:

• بازرسی چشمی قطعات گازسوز (به‌جز مخزن): ۲۴,۰۰۰ تومان
• بازرسی چشمی مخزن CNG: ۲۸,۰۰۰ تومان به ازای هر مخزن

هزینه مراجعه مجدد (ظرف ۱۵ روز):

• تا ۲ آزمون: ۲۷,۵۰۰ تومان
• ۳ آزمون و بیشتر: ۴۲,۰۰۰ تومان

نرخ جریمه نداشتن معاینه فنی

نداشتن معاینه فنی معتبر تخلف محسوب شده و جریمه روزانه ۵۲,۰۰۰ تومان را به دنبال دارد. این جریمه از طریق دوربین‌های ترافیکی یا بازرسی ماموران پلیس ثبت میشود. همچنین، خودروهای دودزا ممکن است توقیف شده و معاینه فنی آن‌ها باطل شود. خودروهای با سن فرسودگی به دلیل احتمال نقص فنی، بیشتر در معرض جریمه و توقیف قرار دارند.

مدارک موردنیاز برای معاینه فنی

برای دریافت معاینه فنی، مدارک زیر را همراه داشته باشید:

• اصل کارت یا سند خودرو (برگ سبز)
• مدارک شناسایی مالک (کارت ملی یا شناسنامه)
• فرم تشخیص عیوب ظاهری (در مرکز ارائه می‌شود)

مراکز مهم معاینه فنی تهران

تهران با ۶۴ خط معاینه فنی در ۱۷ مرکز ثابت و ۱۵ واحد سیار، بیشترین ظرفیت معاینه فنی کشور را دارد. در ادامه، ۱۵ مرکز مهم معاینه فنی تهران معرفی شده‌اند:

1. مرکز آبشناسان
   آدرس: بزرگراه آبشناسان، تقاطع بلوار شاهین شمالی
   شماره تماس: ۴۴۴۶۰۰۰۲
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴
2. مرکز نیایش
   آدرس: بزرگراه نیایش، خروجی اشرفی اصفهانی، خیابان یکم
   شماره تماس: ۴۴۸۲۷۲۸۱
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
3. مرکز چیتگر
   آدرس: کیلومتر ۱۲ جاده مخصوص، مجموعه تعویض پلاک چیتگر
   شماره تماس: ۴۴۹۰۶۲۲۳
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه تعطیل
4. مرکز ایران خودرو
   آدرس: کیلومتر ۲۰ جاده قدیم کرج
   شماره تماس: ۴۴۹۸۹۱۰۹
   ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه ۸ تا ۱۵، پنج‌شنبه ۸ تا ۱۲، جمعه تعطیل
5. مرکز بیهقی
   آدرس: میدان آرژانتین، پارک‌سوار بیهقی
   شماره تماس: ۸۸۵۲۳۰۶۲
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴
6. مرکز الغدیر
   آدرس: یافت‌آباد، بلوار الغدیر، روبروی بیمارستان شهدا
   شماره تماس: ۶۶۲۰۹۷۴۵
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
7. مرکز ابوذر
   آدرس: کیلومتر ۱۳ جاده قدیم کرج
   شماره تماس: ۴۴۹۰۷۷۱۹
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه تعطیل
8. مرکز امام رضا
   آدرس: جاده خاوران، سه‌راه افسریه، بزرگراه امام رضا
   شماره تماس: ۳۳۸۵۵۶۰۰
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴
9. مرکز چمران
   آدرس: خیابان شهید رجایی، بالاتر از پل آوینی
   شماره تماس: ۵۵۲۳۱۷۰۰
   ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
10. مرکز خاوران
    آدرس: جاده خاوران، بعد از خاورشهر
    شماره تماس: ۳۳۸۵۶۴۶۴
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴
11. مرکز دماوند
    آدرس: بعد از سه‌راه تهرانپارس، روبروی بیمه ایران
    شماره تماس: ۷۷۲۹۷۶۷۳
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
12. مرکز زمان‌آباد
    آدرس: شهرری، خیابان شهدای زمان‌آباد
    شماره تماس: ۳۳۵۳۴۵۹۸
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴
13. مرکز سراج
    آدرس: میدان رسالت، خیابان سراج
    شماره تماس: ۷۷۳۷۵۶۸۰
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
14. مرکز شقایق
    آدرس: بزرگراه آزادگان، بلوار شقایق
    شماره تماس: ۵۵۸۴۹۸۲۹
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۵، جمعه تعطیل
15. مرکز فداییان اسلام
    آدرس: اتوبان آزادگان شرقی، خروجی فداییان اسلام
    شماره تماس: ۳۳۶۰۴۲۸۴
    ساعت کاری: شنبه تا پنج‌شنبه ۷:۳۰ تا ۱۶، جمعه ۷:۳۰ تا ۱۴

نکات مهم برای دریافت معاینه فنی

• آمادگی خودرو: پیش از مراجعه، چراغ‌ها، ترمزها، لاستیک‌ها، و سیستم اگزوز را بررسی کنید.
• مدارک کامل: کارت یا سند خودرو و مدارک شناسایی را فراموش نکنید.
• نوبت‌دهی آنلاین: برای صرفه‌جویی در زمان، از سامانه‌های آنلاین استفاده کنید.
• خودروهای فرسوده: خودروهای با سن فرسودگی باید ۲ یا ۳ بار در سال معاینه شوند.
• استعلام معاینه فنی: از سایت سیمفا یا اپلیکیشن پیشخوان ۲۴ برای بررسی اعتبار گواهی استفاده کنید.

چرا معاینه فنی اهمیت دارد؟

معاینه فنی نه‌تنها یک الزام قانونی است، بلکه به دلایل زیر اهمیت دارد:

• افزایش ایمنی: کاهش خطر تصادفات ناشی از نقص فنی.
• حفاظت از محیط‌زیست: کاهش آلودگی هوا با کنترل آلایندگی.
• صرفه‌جویی در هزینه‌ها: جلوگیری از جریمه‌های روزانه و هزینه‌های تعمیرات سنگین.
• تسهیل تردد: امکان ورود به محدوده‌های طرح ترافیک با معاینه فنی معتبر.

سوالات متداول

• جریمه نداشتن معاینه فنی چقدر است؟
  روزانه ۵۲,۰۰۰ تومان.
• چه مدارکی برای معاینه فنی لازم است؟
  اصل کارت یا سند خودرو، مدارک شناسایی مالک، و فرم تشخیص عیوب ظاهری.
• اعتبار معاینه فنی چقدر است؟
  برای خودروهای شخصی یک سال، برای تاکسی‌ها ۳ تا ۶ ماه، و برای خودروهای فرسوده ممکن است چند بار در سال لازم باشد.
• آیا معاینه فنی برتر اجباری است؟
  خیر، اما برای ورود به طرح ترافیک و کاهش عوارض توصیه می‌شود.

جمع‌بندی

معاینه فنی خودرو گامی مهم در جهت ایمنی، کاهش آلودگی، و رعایت قوانین است. با آگاهی از مراحل، شرایط، و مراکز معاینه فنی، می‌توانید این فرآیند را به راحتی انجام دهید. استفاده از نوبت دهی آنلاین و بررسی منظم خودرو، به‌ویژه برای خودروهای با سن فرسودگی که نیاز به معاینه ۲ یا ۳ بار در سال دارند، می‌تواند از جریمه‌ها و مشکلات بعدی جلوگیری کند. برای اطلاعات بیشتر درباره خودروهای فرسوده، به مقاله مراجعه کنید. با رعایت این نکات، نه‌تنها خودروی شما ایمن تر خواهد بود، بلکه به حفظ محیط زیست و سلامت جامعه نیز کمک خواهید کرد.