تحریریه پیشرانه 
پیشرانه – در شرایطی که بازار جهانی خودرو به سرعت به سوی برقی سازی پیش می رود، اما زیرساخت های محدود شارژ، تحریم های فناوری و توان محدود تولید داخلی، باعث شده که مسیر توسعه خودروهای برقی در ایران با چالش های جدی روبهرو باشد. در این میان، خودروهای هیبریدی غیرپلاگین یا همان هیبریدهای خودشارژ به عنوان گزینه ای میانه و واقع گرایانه برای گذار از موتورهای تمام بنزینی به فناوری های پاک تر، مورد توجه خودروسازان داخلی قرار گرفته اند.
به گزارش پیشرانه- خودروی هیبریدی غیرپلاگین از ترکیب یک موتور درون سوز بنزینی با یک موتور الکتریکی و باتری کوچک استفاده می کند. تفاوت اصلی این خودرو با نمونه های پلاگین در این است که باتری آن نیازی به شارژ از طریق برق شهری ندارد و در حین حرکت، از انرژی ترمزگیری و موتور بنزینی برای شارژ خود استفاده می کند.
این ویژگی باعث می شود که راننده برای استفاده از فناوری هیبریدی، نیازی به ایستگاه شارژ یا تجهیزات خاص نداشته باشد.موضوعی که در ایران با کمبود شدید زیرساختهای شارژ، مزیتی کلیدی محسوب می شود و می تواند مورد توجه مصرف کننده قرار بگیرد.
خودروهای هیبریدی غیرپلاگین بین ۲۰ تا ۴۰ درصد مصرف سوخت کمتری نسبت به خودروهای بنزینی مشابه دارند. موتور الکتریکی در سرعت های پایین و ترافیک شهری بخش عمده توان حرکتی را تأمین می کند و موتور بنزینی تنها در زمان های شتابگیری یا سرعت بالا وارد مدار می شود.
به این ترتیب، در سیکل رانندگی شهری که حدود ۶۵ درصد استفاده خودروهای ایرانی را شامل می شود کاهش قابلتوجه مصرف سوخت و در نتیجه کاهش انتشار CO₂ و آلاینده های خطرناک مانند NOx حاصل می شود.
اما یکی از موانع گسترش خودروهای برقی در ایران، اختلاف شدید قیمت با خودروهای متداول است. در حالیکه یک خودروی تمام برقی یا پلاگین هیبرید ممکن است بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان گران تر از مدل بنزینی خود باشد، تفاوت قیمت در مدل های هیبریدی غیرپلاگین معمولاً زیر ۲۰۰ میلیون تومان است.
از منظر اقتصادی، نسبت هزینه به صرفه جویی سوخت در این مدل ها بسیار منطقی تر است و دوره بازگشت سرمایه خریدار کوتاه تر می شود. برای مثال، در شرایط فعلی بازار، هزینه اضافی خرید هیبرید غیرپلاگین نسبت به بنزینی مشابه طی حدود ۳ تا ۴ سال از محل صرفه جویی سوخت جبران می شود، در حالیکه در خودروهای پلاگین یا برقی ممکن است این زمان بیش از ۸ سال طول بکشد.
در خودروهای هیبریدی غیرپلاگین، موتور بنزینی در بسیاری از مواقع خاموش است یا در دور پایین کار می کند، همین امر استهلاک پیشرانه، گیربکس و سیستم خنک کننده را به طور محسوسی کاهش می دهد.
بررسی های مراکز خدماتی در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی نشان می دهد که هزینه تعمیر و نگهداری سالانه خودروهای هیبریدی حدود ۳۰ درصد کمتر از خودروهای بنزینی مشابه است. در ایران نیز، با توجه به افزایش نرخ قطعات یدکی و سوخت، این ویژگی می تواند در تصمیم گیری خریداران اهمیت بیشتری پیدا کند.
برخلاف خودروهای برقی که به طور متوسط هر ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر نیاز به شارژ دارند، هیبریدهای غیرپلاگین می توانند بیش از ۸۰۰ کیلومتر پیمایش ترکیبی را با یک باک بنزین طی کنند.
از آنجا که فرآیند شارژ باتری به صورت خودکار و در حین رانندگی انجام می شود، راننده هیچ گونه دغدغه ای درباره زمان یا مکان شارژ ندارد. این ویژگی، بهویژه در مسیرهای بین شهری و مناطق فاقد زیرساخت شارژ، برتری بزرگی نسبت به خودرو های تمامبرقی ایجاد می کند.
یکی دیگر از مزیت های اصلی، پشتیبانی خودروسازان داخلی از فناوری هیبریدی غیرپلاگین است. شرکت هایی مانند ایرانخودرو، سایپا و کرمان موتور در حال توسعه پلتفرم هایی با قابلیت نصب سامانه های هیبریدی ساده تر هستند که متکی به واردات محدود قطعات کلیدی اند.
در مقایسه با خودروهای برقی یا پلاگین هیبرید که نیازمند واردات گسترده باتری های حجیم لیتیومی و ماژول های کنترل پیچیده هستند، مدل های غیرپلاگین از نظر زنجیره تأمین وابستگی بسیار کمتری دارند و می توانند با استفاده از توان شرکت های قطعه سازی داخلی تولید شوند.
این موضوع علاوه بر کاهش هزینه تولید، زمینه اشتغال در صنایع مرتبط را نیز فراهم می کند.
از منظر سیاست گذاری صنعتی، توسعه هیبریدهای غیرپلاگین را می توان مرحله ای گذار از خودروهای درون سوز به تمام برقی دانست. در واقع، این فناوری ضمن کاهش فوری آلایندگی و مصرف سوخت، می تواند بهعنوان سکوی پرتابی برای انتقال دانش فنی به حوزه سامانه های الکتریکی پیچیده تر عمل کند.
کارشناسان معتقدند اگر سیاست های حمایتی از جمله معافیت گمرکی، تسهیلات خرید و اولویت شماره گذاری برای خودروهای هیبریدی اعمال شود، طی ۳ تا ۵ سال آینده، این بخش می تواند سهمی قابل توجه در کاهش مصرف بنزین و آلودگی هوا در کلانشهرها ایفا کند.
در شرایط فعلی اقتصاد و زیرساخت ایران، خودروهای هیبریدی غیرپلاگین منطقی ترین گزینه برای توسعه حمل و نقل کم مصرف و پاک هستند.
آن ها بدون نیاز به ایستگاه شارژ، با هزینه مالکیت پایین، پیمایش بالا و فناوری قابل تولید در داخل، می توانند نقش مهمی در کاهش وابستگی سوختی و آلایندگی شهری ایفا کنند.
به بیان دیگر، تا زمانی که زیرساخت های برق و فناوری در کشور به بلوغ لازم برای برقی سازی کامل نرسیده است، هیبریدهای غیرپلاگین بهترین راه حل بین واقعیت صنعتی و ضرورت زیست محیطی ایران محسوب می شوند.
مطالب ویژه شما
نظر شما چیست؟