آموزش گام‌به‌گام و تصویری تنظیم و تعویض لنت‌های عقب کاسه‌ای

پیشرانه- این روزها ترمز محور عقب نیز به شکل دیسکی طراحی می‌شود و این در حالی است که درگذشته محور عقب دارای ترمزها کاسه‌ای بود. هرچند که این روزها نیز ترمز کاسه‌ای برای محور عقب به‌منظور کاهش هزینه تولید و پایین آمدن قیمت تمام‌شده، در برخی از خودروهای ارزان‌قیمت و اقتصادی نیز استفاده می‌شود.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» ترمزهای محور عقب به اهمیت ترمزهای جلو نیست چراکه در زمان ترمزگیری، انتقال وزن به سمت جلو بوده و روی محور جلو فشار بسیار بیشتری است اما ازآنجاکه ترمزهای عقب به‌عنوآن‌یک نیروی کمکی برای ترمزهای جلو محسوب می‌شود، تنظیم و کارکرد صحیح آن‌ها می‌تواند کمک بزرگی به کاهش طول ترمزگیری کند. به همین دلیل سلسله گزارش‌های «تعمیر و نگهداری خودرو» این بار تنظیم و تعویض لنت‌های عقب کاسه‌ای را برایتان بازگو خواهیم کرد.

لازم است تا یادآور شویم که نحوه کارکرد تمام ترمزهای کاسه‌ای به یک‌شکل است و فقط تفاوت آن‌ها ممکن است در چیدمان فنرها و قسمت‌های مختلف آن‌ها باشد.

اهمیت ترمز عقب

همان‌طور که در مقدمه گفته شد، ترمز محور عقب اهمیت کمتری در مقایسه با محور جلو دارد و به همین خاطر یا به شکل کاسه‌ای یا همان طبلکی ساخته می‌شود و یا دارای دیسک کوچک‌تری است. چراکه در زمان ترمزگیری، وزن به سمت جلو منتقل‌شده و فشار بیشتری روی محور جلو می‌آورد و از طرفی مقداری بار از روی محور عقب برداشته خواهد شد؛ اما یک ترمز عقب صحیح با کارکرد درست، می‌تواند نقش مهمی در پایداری خودرو در حین ترمزهای شدید داشته باشد. ضمن اینکه کمک بزرگی برای ترمزهای جلو نیز خواهد بود.

زمان تعویض لنت عقب

لنت‌ها معمولاً به کمک پرچ روی کفشک قرار دارند و این در حالی است که نمونه‌های چسبی آن‌ها نیز موجود است. به خاطر وجود میخ پرچ که می‌تواند به کاسه‌ترمز آسیب وارد کند، بهتر است تا قبل از رسیدن سطح لنت به پرچ‌ها، اقدام به تعویض آن‌ها کنیم. در این زمان در حدود ۳ تا ۴ میلی‌متر از ضخامت لنت باقی‌مانده است.

مراحل انجام تنظیم و تعویض لنت‌های عقب کاسه‌ای

اگر قصد ما تعویض لنت‌های عقب است، ممکن است به هواگیری سیستم نیز نیاز شود؛ اما تنظیم لنت‌ها کار راحت‌تری بوده و زمان کمی خواهد برد. بهتر است ابتدا نحوه چیدمان لنت‌ها و دیگر ادوات را کاملاً در ذهن نگه‌داریم که برای اطمینان بیشتر می‌توان قبل از باز کردن، از آن‌ها عکس بگیریم تا در چیدمان دوباره آن‌ها به مشکلی برخورد نکنیم.

با رعایت کامل موارد ایمنی زیر خودرو جک زده و چرخ را باز می‌کنیم. بعد از باز کردن چرخ باید به کمک یک آچار ۶ گوشه یا همان ستاره‌ای، پیچ روی کاسه چرخ را بازکنیم. بعد از باز کردن پیچ ستاره‌ای، ممکن است که کاسه چرخ به‌راحتی از جای خود خارج نشود. برای این کار در عین اینکه ترمزدستی باید خوابیده باشد، با کمک پیچ‌گوشتی و انداختن نوک آن در پشت کاسه چرخ، باکمی فشار می‌توان کاسه را از جای خود خارج کرد.

بعد از باز کردن کاسه چرخ بهتر است از چیدمان آن‌یک عکس تهیه کنیم تا در زمان بستن دچار مشکل نشویم. این موارد مهم در عکس علامت‌گذاری شده است.

قطر و ضخامت لنت روی کفشک ترمز، اگر از ۴ تا ۵ میلی‌متر کمتر شده است، بهتر است تا آن را تعویض کنیم چراکه یا برای ترمز گرفتن نیاز به خروج بیش‌ازحد پیستون‌های ترمز بوده و این کار ممکن است منجر به خروج روغن ترمز از پیستون‌ها شود.

اگر نیاز به تعویض لاستیک‌های داخل پیستون ترمز نباشد، هواگیری سیستم لازم نیست. برای تعویض کفشک‌ها نیز ابتدا نگه‌دارنده‌های فنری را از جا خارج می‌کنیم و سپس با جدا کردن فنرها و اتصالات به‌راحتی کفشک‌ها از محل خود خارج می‌شوند. برای این کار نگه‌دارنده‌های فنری را کمی به داخل فشار داده و میخ نگه‌دارنده را از آن‌ها جدا می‌کنیم. بستن و جمع‌کردن دوباره کفشک‌ها نیز به همین روال خواهد بود.

اگر فقط نیاز به تنظیم کفشک‌ها باشد، این کار با کمک جغجغه موجود در سیستم ترمز انجام می‌شود. این جغجغه فاصله بین کفشک‌ها با کاسه چرخ را تنظیم می‌کند که این مقدار باید به نحوی باشد که با چرخش خورشیدی آن، لنت‌ها باز و یا بسته خواهد شد. مقدار تنظیم لنت‌ها را باید با قرار دادن هر باره کاسه چرخ در محل خود سنجید.

به این صورت که کاسه چرخ نباید به‌سختی و یا به‌راحتی روی لنت‌ها قرار بگیرد به‌نحوی‌که درگیری بسیار اندکی بین لنت و کاسه چرخ باشد. در وضعیتی که لنت‌ها به شکل درست تنظیم‌شده‌اند، اگر چرخ یا همان کاسه چرخ را بچرخانیم نباید به شکل آزادانه بچرخند و از طرفی نباید نیروی زیادی برای چرخش آن‌ها صرف کرد.

نکاتی از سیستم ترمز کاسه‌ای

نکته مهم در زمان تنظیم و تعویض لنت‌ها این است که باید مراقب گردگیرهای سیستم ترمز باشیم. گردگیرها جنس نرمی داشته و با برخورد آلات فلزی ممکن است دچار آسیب و پارگی شوند. بازهم تأکید می‌شود که برای تنظیم و تعویض کفشک‌های ترمز نیازی به کار روی سیلندر ترمز نیست و فقط درصورتی‌که ترمز عقب از ناحیه پمپ ترمز دچار اشکال است، باید پمپ را بازکرده و اوراق کنیم.

بهتر است بعد از تمام شدن کار نیز به بررسی سلامت کاری که انجام داده‌ایم بپردازیم. به این صورت که اگر لنت‌ها به شکل صحیح تنظیم‌شده باشند با هر بار ترمزگیری شبیه به زمانی که ترمزدستی کشیده می‌شود، باید کمی انتهای خودرو بخوابد. همچنین کاسه چرخ‌ها نباید بعد از طی چندین کیلومتر مسافت داغ شده باشند. داغ شدن کاسه‌ها به معنی درگیری بیش‌ازحد لنت و کاسه است.

سوت زدن ترمزها به‌طورکلی به معنی کیفیت پایین لنت است. اگر این صدا به شکل ممتد باشد یعنی لنت و کاسه چرخ باهم درگیر هستند و اگر به‌صورت منقطع باشد، یعنی داخل کاسه چرخ به‌صورت بیضی درآمده است که باید آن را به تراشکار سپرد تا درصورتی‌که مقدار بیضوی شدن آن بیش‌ازحد باشد، یک لایه‌نازک از سطح آن توسط دستگاه برداشته شود.

نحوه تنظیم و تعویض لنت‌های عقب کاسه‌ای

زمانی که پدال ترمز فشرده می‌شود، روغن درون مسیر ترمز گیری جریان پیدا می‌کند و به سمت سیلندر ترمز می‌رود. با وارد شدن به سیلندر ترمز، دو پیستون ترمز را به دو طرف فشار می‌دهد و پیستون‌ها به طرفین خارجی سیلندر حرکت می‌کنند و با این کار به دو سر لنت‌ها فشار آورده و آن‌ها را از خود دور می‌کنند.

این کار باعث می‌شود تا لنت‌ها که از پایین اجازه بازی و حرکت ندارند، به کاسه چرخ فشرده‌شده و ترمز گیری آغاز شود.

لنت‌ها از پایین اجازه جابجایی ندارند چراکه دو سر آن‌ها در قطعه‌ای که برای تنظیم فاصله لنت‌ها از هم قرار داده‌شده است، گیرکرده‌اند. در این ترمزها، سیم و اهرم‌بندی ترمز اضطراری یا ترمز پارک یا همان ترمزدستی نیز قرار دارد که البته فقط با یک لنت درگیر می‌شود.