فروش اقساطی خودرو، میانبری برای عبور از رکود و دلالی

پیشرانه -طی ماه های اخیر بازار خودرو همچنان از چالش‌های ناترازی در عرضه و تقاضا رنج می برد. در حالت فروش اقساطی خودرو می تواند میانبری برای عبور از رکود و دلالی تلقی شود اگر وزارت صمت و شورای رقابت حمایت کنند.
به گزارش وب سایت خبری «پیشرانه» از بهمن ماه سال گذشته پیرو برخی اختلاف نظر در حوزه صنعت خودروسازی سبب‌ساز بازگشت شورای رقابت شد. این شورا هم نظر با مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا، فروش بر اساس ممانیزم عرضه و تقاضا را متوقف کرد. در عوض روش فروش از طریق سامانه خودروسازان یا سامانه ای تحت نظارت وزارت صمت را پیشنهاد کرد. سکاندار صمت کشور نیز گزینه دوم، سامانه تحت نظر خود را برگزید و بلافاصله کارهای مقدماتی را آغاز کرد. پس از مدتی اعلام شد که به زودی عرضه های حجیم از طریق سامانه یکپارچه فروش شروع خواهد شد. سرانجام اواخر سال گذشته با مشخص شدن شرایط و ضوابط اولین مرحله از فروش آغاز شد.
اما برخی افراد که متقاضی خرید خودرو بودند با توجه به قوانینی که لحاظ شده بود واجد شرایط خرید نبودند. در همین حال قیمت های بازار آزاد در عین نامعقول بودن برای بسیاری قابل پذیرش و پرداخت نبود.
هر چند به خودرو نیاز داشتند ولی از نظر بسیاری از جاماندگان سامانه، قیمت خودروهای بازار غیر منطقی و فاقد ارزش خرید بودند.
در عین حال نگرانی ها و شایعه‌های گران و ارزان شدن هم عامل توقف خرید می شد.
در واقع آنها نمی‌دانستند که خواسته خود را چگونه باید برآورده کنند. از یک طرف متقاضی بودند و از طرف دیگر واجد شرایط نبودند. یا باید از بازار و با قیمت های کذائی خرید می‌کردند یا باید دنبال افرادی واجد شرایط بی‌نیاز می‌گشتند.
در هر صورت با استفاده هر یک از این روش‌ها ارادی یا غیرارادی جزئی از جریان دلالی رانتی می‌شدند. این مساله برای بسیاری از مردم قابل پذیرش نبود. ولی در همین حال راه و یا گزینه دیگری وجود نداشت.
بنابراین باید برای مشخص شدن اوضاع صبر می‌کردند اما با افت ارزش سرمایه وکاهش قدرت خرید چه باید می‌کردند.
در این گیر و دار از روز ۱۹ شهریور فروش اقساطی کرمان موتور شروع شد. با اینکه آبی پوشان کرمانی تنها جک j4 را برای فروش اقساطی در نظر گرفته بودند، حضور علاقمندان و خریداران مصرفی در نمایندگی‌های این شرکت نشان داد که بازار روش مناسبی را یافته است.
حداقل ۵ سال بود که دیگر از این نوع روش فروش چندان دیده نمی‌شد؛ البته شرایط نیز این اجازه را نمی‌داد. ولی این روش برای آن دسته از تقاضای مصرفی بازار که شرایط خرید سامانه‌ای نداشتند به مثابه یک فرصت طلایی تلقی شد.
آنها می‌توانند این محصول را با قیمت مصوب خریداری کنند. در این روش تمام شرایط طرفین مشخص است و می‌توانند با چشم باز و دانش کافی تقاضا خود را تبدیل کنند. بدون اینکه واسطه ای در کار و به پرداخت وجوه اضافی حاصل از دلالی نیاز باشد.
اما از گوشه‌وکنار خبر می رسد که برخی جریان‌ها از راه سوم ومیانبری که برای عبور از رکود و دلالی انتخاب و اجرا شده است، چندان راضی نیستند‌. با این روش تقاضاهای مصرفی آرام و بی صدا و به مرور از بازار خارج می‌شوند.
این خروج به معنی از دست رفتن فرصت های دلالی است. پس برای آنان نارضایتی و ناراحتی منطقی است. در مقابل با توجه به تاثیر گذاری در روند فعلی و آینده بازار این حرکت باید از سوی متولیان قیمت‌گذاری و عرضه به فال نیک گرفته و حمایت شود.
این نوع فروش می‌تواند به اندازه خود باعث خروج تقاضا از بازار شود. این خروج نیز به نوبه خود فشار عرضه را کم می‌کند؛ در نتیجه فاصله عرضه و تقاضا کمتر شده و دلال ها از این وسط جمع می شوند.
به بیان ساده‌تر فروش اقساطی که پس از مدت توسط کرمان موتور آغاز شده‌است می تواند برای کاهش انتقادها عصای دست مسئولان و بازار باشد. با این حال همانطور که اشاره شد فروش اقساطی می‌تواند منجر به خروج تقاضای مصرفی از بازار شده و فرصت مناسبی برای تخلیه حباب قیمتی فراهم کند.
بنابراین اگر حاکمیت اقتصادی واقعا قصد دارد که دست دلالان و رانت محوران حذف کند، آیا گزینه و راه سومی جز فروش خارج از سامانه با قیمت های معین شده وجود دارد؟

نوشته :مهدی اسدی