چرا خودروسازان پیش فروش می‌کنند؟

پیشرانه- معاون اول رئیس جمهور نسبت به پیش فروش خودرو انتقاد کرده و خواستار برچیده شدن آن شده است؛ اما پیش از آن باید پرسید که چرا خودروسازان پیش فروش می کنند؟ مهم تر از آن این است که چرا مردم صف خرید تشکیل می دهند؟

دیروز(سه شنبه ۶ شهریور۱۴۰۳) محمد رضا عارف در مراسم تودیع و معارفه وزرای سابق و فعلی صمت، علی آبادی و اتابک درباره بهبود وضعیت بازار خودرو و افزایش تولید با کیفیت تاکید تصریح کرد: با وعده‌ها و پیش‌فروش‌هایی که می‌کنیم مردم را سر کار می‌گذاریم و باید پیش‌فروش خودرو جمع شود ‌و خودرو خوب، چه داخلی چه لازم باشد از طریق واردات خودرو مورد نیاز مردم را تامین کنیم.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه نشان داده شده است کمک هایی که در طول ۳ دهه گذشته به خصوص از دهه هفتاد به بعد به این صنعت شده است، ظلم در حق آن بوده است، بیان کرد: خودروسازان وعده‌هایی داده و دولت ها نیز همکاری کردند ولی نتیجه آن ارتقاء کیفیت نشد و حفظ وضعیت موجود شد. با این کار عملا گاهی مردم را با وعده سرکار می گذاریم. این بساط باید جمع شود.

معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: گاهی در این پیش خرید، خریدار مصرف کننده نیست و می خواهد سرمایه گذاری کند. این خیلی بد است که همه چیز را در این چرخه قرار می دهیم. چون در بعضی زمینه‌ها سرمایه گذاری خیلی سود آور نیست سرمایه ها به این بخش می‌آید.”

به نظر می رسد که عارف در همین سخنان کوتاه خود پاسخ خود را داده است. در واقع پیش از طرح این سوال ابتدا باید می پرسید که چرا خودروسازان مجبور به پیش فروش می شوند؟ آیا این پیش فروش‌ها به سیاست‌گذاری‌ها ارتباطی ندارد.

در واقع خودروسازان برای تامین بخش از نیازهای مالی خود اقدام به پیش فروش محصولات خود می‌کنند. با توجه به قیمت گذاری دستوری و تحمیل مدام زیان انباشته به خصوص در سال های اخیر در عمل توان مالی آنها به شدت تحلیل رفته است. در حال حاضر آنها برای تامین مواد اولیه و بسیاری دیگر از امورات جاری با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند. دراین شرایط برنامه افزایش تولید و تنوع نیز به آنها تکلیف شده است؛ ولی ابزارکافی و لازم در اختیارشان قرار داده نمی‌شود.

به بیان ساده تر، خودروسازان برای برآورده کردن نیازهای اولیه خود اقدام به پیش فروش می کنند و مردم نیز با توجه به فاصله قیمتی کارخانه و بازار از آن استقبال می‌کنند.

اگر دولت تاکید دارد که این بساط باید برچیده شود، پیش از آن باید مشکلات ناشی از قیمت گذاری دستوری، تامین نقدینگی، تخصیص ارز را از میان بردارد. ضمن اینکه برای خارج کردن تقاضای غیر مصرفی از بازار نیز راه چاره ای ارائه بدهد.

تنها با بایدها و نبایدها نمی‌توان انتظار معجزه داشت. شرایط امروز بازار خودرو نتیجه مدیریت دولتی خودروسازی است. جایی که به بهشت دلالان بدل شده است.

به عبارت بهتر پیش فروش خودروسازان از سرناچاری و پیش خرید آن از سوی مردم، برای برخورداری از سود حاصل از فاصله قیمت‌ها است.

بنابراین اگر دولت می خواهد بساط پیش فروش‌ها برچیده شود، ابتدا باید مشکلات قیمت گذاری را برطرف کند تا جذابیت دلالی از بین رفته و مقدمات خروج تقاضای غیرمصرفی از بازار فراهم شود.