کدام اثر گذارترند؛ شورای رقابت یا توافق

پیشرانه – آنگونه که به نظر می رسد، احتمال دست‌یابی به توافق هسته ای بسیار نزدیک شده است. بازار خودرو نیز واکنش هایی داشته و قیمت ها افت کرده؛ در این میان باید دید کدام اثرگذارترند، شورای رقابت یا توافق.

به گزارش وب سایت خبری«پیشرانه »، طی سال‌های اخیر و مشخصا بعد از تحریم ها، جريان های بسیار قوی وا ثرگذار با رویکردی متفاوت وارد بازار خودرو شدند. هر یک از این جریان‌ها دیدگاه خاص خود را داشتند؛ این دیدگاه‌ها حجم زیادی از سرمایه‌ها و نقدینگی را به بازار خودرو تزریق کردند.
از جمله علل ورود این سرمایه‌ها می‌توان به کاهش قدرت پول ملی، کاهش قدرت خرید، سرعت بیشتر تورم نسبت به نرخ سود تسهیلات، حفظ ارزش دارایی ها، سوداگری و برخورداری از رانت و نیاز به خرید خودرو اشاره کرد.
تمام این سرمایه‌ها و نقدینگی‌ها که با بهانه‌های مختلف، پا به بازار خودرو گذاشته بودند، حال و روز بازار را وخیم‌تر از گذشته کردند.
برخی اقدامات و تصمیم‌ها نیز بر افزایش جذابیت، داد و ستد و ورود سرمایه های جدید دامن زدند که مهم‌ترین و در عین حال اثرگذارترین نوع اقدامات را باید در اصرار عجیب و غیر منطقی تثبیت قیمت‌ها دانست.
به بیان دیگر بازار خودرو با توجه به شرایط تحریمی و محدودیت هایی که به آن دچار شده بود به نوبه خود از حالت عادی و طبیعی خارج شده بود و دست خودروسازان پیرو رفتن شرکای خارجی در پوست گردو مانده بود؛ آنها در ایفای تعهدات خود مانده بودند و حواله داران و خریداران مصرفی خودرو در پی هراس از این موضوع به سرعت تلاش کردند تا هر چه زودتر بتوانند تقاضاهای خود را تبدیل به خرید کنند.
از سوی دیگر نرخ ارز فرمان دیگری صادر و فضا را تیره تر از پیش کرد؛ هیچ بازاری جذاب‌تر و مطمئن‌تر از بازار خودرو نبود.
نتیجه این اطمینان سربه فلک کشیدن قیمت خودرو در بازار بود. تولید داخل کفاف نمی کرد، واردات ممنوع شده بود و محدودیت در بازار عامل دیگری بود که عدم تعادل عرضه و تقاضا را بیشتر می کرد.
این وضعیت نشان داد که صنعت خودروسازی کشور برای دستیابی به یک نقطه با ثبات فاصله زیادی دارد و تمام حرف و حدیث ها از تعمیق داخلی سازی، افسانه ای بیش نبوده است.
درکنار این مسائل دخالت‌ها و اقتصاد دستوری آتش را شعله ورتر کرد. این وضعیت باعث خروج هر چه بیشتر تقاضاهای واقعی به خصوص در کلاس خودروهای اقتصادی شد و به همان اندازه و چه بسا بیشتر سبب ورود تقاضاهای غیر مصرفی شد.
این رویه تقریبا تا یک ماه پیش نیز جاری بود و تصمیمات جدید در مورد قیمت‌گذاری خودروهای مونتاژی بازار را وارد بازار کرد.گ؛ هر چند در ظاهر قیمت برخی خودروهای با افت و عقب نشینی همراه بوده است؛ اما فقط قیمت ها تغییر کرده و در حال حاضر داد و ستد خاصی انجام نمی شود و بازار در بلاتکلیفی قرار گرفته است.
با این حال به نظر می‌رسد با جدی‌تر شدن دستیابی ایران و آمریکا به توافق حتی اگر به روایت برخی رسانه‌ها موقت هم که باشد، بازار تا مدتی تکلیف خود را خواهد دانست. بنابراین احتمال ریزش بیشتر و شاید شدیدتر وجود داشته باشد. البته با توجه به زیر ساخت‌های اقتصادی کشور و تغییر و تحولات سال‌های اخیر نمی‌توان انتظار بازگشت قیمت‌ها به دوران پیش از تحریم ها را داشت.
با این حال واکنش‌ها به توافق نشان می‌دهد که همچنان بار روانی و اثرگذاری مناسبات بین المللی بسیار بالاتر و بیشتر از تصمیمات داخلی است؛ چرا که این نوع اقدامات به جای اینکه مبتنی بر برنامه‌های بلند مدت و جامع نگر باشد، بیشتر واکنشی بر اتفاقات و پیش آمدها بوده است.
نتیجه حاصل از این واکنش‌ها نیز نشان داده است که نه تنها گره از گره‌های صنعت خودروسازی کشور باز نمی کنند، بلکه گره‌ها را کورتر هم خواهند کرد.
بنابراین آنچه به طور قطع اثرگذاری توافق از شورای رقابت به مراتب بیشتر و بالاتر است.
به بیان ساده، در صورت رسمی شدن توافق و باز شدن مسیرهای داد و ستد عادی با سایر کشور و بازگشت آرامش نسبی به بازار خودرو، حاکمیت اقتصادی باید در بسیاری از دیدگاه و تفکرات خود تجدید نظر کند) یعنی به موازات بهبود روابط اقتصادی سیاسی خارجی، موانع داخلی را از پیش پای تولید‌کنندگان برداشته و با تقویت آنها مانع از تکرار حوادث سال های اخیر شوند.

نوشته :مهدی اسدی