مرگ تدریجی خودروسازان غیردولتی با دشنه ارز

پیشرانه- این روزها که همه سرگرم عرضه واردات خودرو هستند پروژه مرگ تدریجی خودروسازان غیردولتی با دشنه ارز در حال انجام است.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» عرضه ۱۵ مدل خودروی وارداتی شور و شوق خاصی را در بازار ایجاد کرده است. به‌خصوص اینکه قیمت ۶ مدل نیز اعلام شده است؛ بنابراین متقاضیان می‌دانند که باید چه قدر تکمیل وجه کنند و بازار نیز خود را برای هماهنگی شدن با این محصولات آماده می‌کند.

بااین‌وجود نوسان شادی را با نگرانی توأم کرده است. این نگرانی ناشی از آینده واردات است. وارداتی که بنا به گفته مسئولان تنظیم بازار، افزایش کیفیت و رقابت و کاهش قیمت هدف نهایی است. البته با توجه به درآمدی که دولت برای خود در نظر گرفته است این هدف زیر سؤال است.

در اینجا اما کمبود و عدم تخصیص ارز به یک مسئله بغرنج تبدیل شده است. هرچند افراد مسئول سعی دارند همه‌چیز را عادی جلوه دهند. ولی با پابرجا ماندن این معضل نه‌تنها می‌تواند آینده واردات را مختل کند، بلکه به‌طور کل تولید و بازار را خودرو را با مشکلات سنگین رودررو خواهد کرد.

باید در نظر داشت این مشکل محصول این اواخر نیست. استارت اول آن از بهمن‌ماه خورد. زمانی که ارز ۲۸۵۰۰ تومانی دیگر به خودروسازان تخصیص داده نشد و آنان به تالار دوم کوچانده شدند. در این تالار بهای ارز بیش از ۵۰ درصد افزایش پیدا کرد. بااین‌حال از همان زمان روند تخصیص با اختلال همراه شد.

از یک‌سو فاصله قیمت بازار و تالار انگیزه چندانی برای فروش ارز به قیمت‌های تالار باقی نمی‌گذاشت و از سوی دیگر این خریدوفروش‌ها با چالش‌های خاص خود همراه شده بودند.

البته آمار تولید ماه‌های ابتدایی سال این موضوع را نشان نمی‌دهد. چون با توجه به دپو قطعات و موجودی انبار خودروسازان، تولید به روال عادی خود انجام می‌شد. در مقابل خودروسازان برای تأمین ارز و سفارش گذاری جدید قطعات موردنیاز با مشکل همراه شدند. از همان زمان آن‌ها به‌دفعات این مسئله را عنوان کرده‌اند. حتی هشدار دادند که روند فعلی تولید خودرو در نیمه دوم سال را مختل خواهد کرد.

حتی در مقطعی در خردادماه و پیش از انتخاب وزیر صمت جدید تعطیلی برخی خطوط ایران خودرو به دلیل کمبود قطعات به‌مثابه یک زنگ خطر به صدا درآمد. این تعطیلی در آن زمان با واکنش‌های متفاوت مواجه شد. ضمن اینکه معاون حمل‌ونقل وزیر صمت از برطرف شدن مشکل خبر داد.

بااین‌وجود به نظر می‌رسد که تمام وعده‌ها و قول‌های مساعدی که مسئولان داده‌اند در حد حرف باقی‌ مانده است؛ مانند مشکل تأمین ارز که به قوت خود باقی‌مانده است.

این مسئله همان‌طور که اشاره شد فعلاً در لابه‌لای اخبار مربوط به واردات خودرو گم شده است؛ اما آیا مقرر نبود که واردات به‌عنوان یک مکمل برای تولید داخل عمل کند؟ قرار بود که با تولید ۱ میلیون ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار دستگاهی و واردات خودروهای صفر تقاضا ۲ میلیونی بازار را پوشش بدهند.

واردات که بر اساس وعده‌ها پیش نرفت. تولید هم که با توجه به مشکل ارز در صورت برطرف نشدن نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد.

درعین‌حال مسئله ارز برای خودروسازان دولتی و غیردولتی با رویکردهای متفاوت طی می‌شود. به‌طورقطع و یقین همان‌طور که تاکنون اجازه نداده‌اند چراغ تولید ایران خودرو و سایپا در جاده مخصوص خاموش شود، اگر مسئله ارز بحرانی هم شود بازهم تولید آنان ادامه خواهد داشت. در مقابل برخلاف آن‌ها، خودروسازان بخش خصوصی باید برای اینکه بتوانند به فعالیت خود ادامه بدهند به فکر تأمین منابع مالی باشند؛ اما هنگامی‌که تمام مسیرها بسته شده است، آیا امکان تأمین ارز موردنیاز برای آنان میسر خواهد بود. آیا این موضوع مرگ تدریجی خودروسازان غیردولتی با دشنه ارز نیست؟

مهدی اسدی