بازار خودرو در آستانه افزایش دوباره

پیشرانه- درحالی‌که قرار بود قیمت خودروها با افزایش تولید داخل و واردات خودروهای صفر و کارکرده با عقب‌نشینی همراه شوند، با توجه به مصوبه پیشنهادی افزایش تعرفه واردات قطعات منفصله، بازار خودرو در آستانه افزایش دوباره قیمت قرار گرفته است.

طی ماه‌های اخیر بازار خودرو با سرمای عجیبی عجین شده است. به‌نحوی‌که گرمای تابستان نیز نتوانست یخ آن را آب کند.

این سرما و یخبندان دلیلی جز انتظار برای ارزان‌تر شدن قیمت‌ها ندارد. در این مدت دولت با توجه به واردات خودروهای صفر و کارکرده، علاوه بر سرکوب قیمت‌ها و ایجاد امیدواری، موفق به حبس تقاضاهای بازار خودرو هم شده است.

به عبارت بهتر، در این زمان دولت تنها توانسته است با کمک گرفتن از انتظار خریداران و نشان دادن در باغ سبز واردات، مانع از تشدید تلاطم و شکل‌گیری موج جدید افزایش قیمت‌ها شود.

ضمن اینکه با در دست گرفتن کنترل عرضه و تزریق قطره‌چکانی خودرو به بازار تلاش کرده است تا تقاضاهای غیر مصرفی را از بازار خارج کند.

بااین‌وجود هنوز این بازار از تقاضای انباشته سال‌های قبل سرشار است. همچنین بسیاری از خریداران چینی زده منتظر هستند تا هر چه زودتر خودروهای جدید غیر چینی را خریداری کنند.

در همین حال بسیاری از خودروسازان با توجه به وضعیت ارزی و همچنین برنامه‌هایی که برای کاهش قیمت‌ها و ارزبری دارند، تعمیق داخلی سازی را در دستور کار خود قرارداده‌اند.

این‌ها در شرایطی است که طی سال‌های تحریم خودروسازی کشور حال‌وروز خوبی را تجربه نکرده است. تحریم‌ها باعث شد قیمت‌ها به‌شدت افزایش پیدا کنند. ضمن اینکه افزایش نرخ ارز، تورم، هزینه‌های تولید، بهای تمام‌شده خودروها را بالا برد.

برهم خوردن عرضه و تقاضا و همچنین تصمیم‌های غیراقتصادی هم به‌نوبه خود باعث شد که بازار به‌شدت با ناترازی همراه شود.

دولت هم برای بهبود اوضاع افزایش تولید و واردات خودرو را در دستور کار قرارداد؛ اما در هر دو مورد نیز نتیجه آن‌چنان مطلوبی حاصل نشده است.

درواقع متقاضیان خرید خودرو با توجه به نحوه عرضه خودروهای تولید داخل و وارداتی بلاتکلیف مانده‌اند. فعالان بازار هم نمی‌دانند که سمت‌وسوی قیمت‌ها چگونه خواهد بود.

در این اوضاع اما به نظر می‌رسد دولت به‌جای تسهیل شرایط تولید و واردات و بهبود فضای کسب‌وکار و افزایش عرضه و تزریق خودرو به بازار، حرکت در خلاف جهت را در پیش‌گرفته‌اند.

به‌عبارت‌دیگر دولت قصد دارد با افزایش تعرفه قطعات منفصله، خودروسازان را به تعمیق داخلی سازی تشویق کند. هرچند نفس این عمل خوب و قابل‌توجه است؛ اما زمان نامناسبی را برای آن انتخاب کرده‌اند.

بر اساس این پیشنهاد، تعرفه واردات قطعات منفصله برای خودروهای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سی‌سی با داخلی سازی بین ۲۰ تا ۵۰ درصد ۲۰ به ۳۲ درصد افزایش خواهد یافت. این در حالی است که بخش عمده خودروهای تولید داخل در این کلاس قرار می‌گیرند.

همچنین میزان تعرفه ورود برای خودروهای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی از ۲۰ به ۷۵ درصد افزایش خواهد یافت. بر اساس این مصوبه پیشنهادی فقط تعرفه قطعات منفصله بدون لحاظ کردن سایر هزینه، باعث افزایش ۵۵ درصدی در مبادی ورودی کشور خواهد شد.

این افزایش قیمت به‌طور طبیعی، تولید خودروهایی با حجم موتور ۱۵۰۰ تا ۲ هزار سی‌سی را فاقد توجیه اقتصادی خواهد کرد و تولیدشان متوقف خواهد شد.

به بیان بهتر، این مصوبه برخلاف ظاهری که دارد از یک‌جهت باعث کاهش تولید و از جهت دیگر نه‌تنها در سال آتی بلکه در صورت ابلاغ، بازار خودروی در ماه‌های آخر سال را با افزایش و جهش قیمت‌ها همراه خواهد کرد.

به نظر می‌رسد که پیش از ابلاغ و اصرار بر تصویب و اجرای آن لازم است که وزارت صمت در این مصوبه، بازنگری کند.