لرزش موتور و ریشه یابی دلایل آن ( قسمت نخست)

پیشرانه – لرزش موتور از آن دسته از ایرادهایی است که معمولاً تشخیص دلیل آن آسان نیست و کم نیست زمان‌هایی که تشخیص اشتباه آن صاحب خودرو را با مشکلات زیاد و هزینه‌های بالا مواجه کرده است.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» به همین دلیل در سل سه گزارش‌های «تعمیر و نگهداری خودرو» به بررسی دلایل لرزش موتور خواهیم پرداخت.

در ابتدا باید گفت لرزش موتور به‌طورمعمول می‌تواند از هفت دلیل نشأت‌گرفته باشد.

سوخت نامرغوب، ایراد در شمع‌ها، ایراد در انژکتورها و مدار سوخت‌رسانی (پمپ‌بنزین)، ایراد در دسته‌موتورها، ایراد در سیم‌کشی و سنسورها و مدیریت موتور، ایرادات ناشی از عملکرد نادرست عملگرها یا اکچوایتورها(Actuators) و ایرادات ناشی از دست‌کاری های متداول.

در نخستین بررسی دلایل لرزش موتور به سراغ ایراداتی خواهیم که ریشه آن سوخت نامرغوب است.

اگر موتور خودرو در حین گرم شدن دارای لرزش است در ابتدا درب موتور را بالابرده و سپس دور موتور را کمی بالا ببرید اگر لرزش کاهش یافت یا به عبارت عامیانه لرزش موتور با گاز دادن ریزتر شد. برای قدم اول بااحتیاط وایر شمع سیلندر یک را خارج کنید اگر لرزش بیشتر شد، وایر را جا زده و وایر شمع سیلندر دوم را امتحان کنید و به ترتیب تمام وایر ها را به همین روش تست کنید.

اگر با خارج کردن هر شمع و لرزش موتور تغییر نکرد منشأ ایراد را پیداکرده‌اید لازم به ذکر است (اگر هنگامی‌که وایر را خارج کردید و به دلیلی دور موتور بالا رفت برق مستقیم با ولتاژ بسیار بالا به شما شوک وارد می‌کند) وایر خارج‌شده را بافاصله مناسبی به بدنه خودرو نگاهدارید تا از ایجاد جرقه اطمینان حاصل کنید.

حال اگر لرزش ادامه داشت زمان تست انژکتورها فرارسیده است. به ترتیب و با دقت، سو کت انژکتورها را خارج کنید و اگر لرزش موتور بعد از خارج کردن سو کت بیشتر شد سریعاً سو کت را متصل کنید و چنانچه لرزش تغییری نداشت عیب از همان انژکتوری است که شما سو کت آن را خارج کرده‌اید و احتمال عدم پاشش سوخت یا پاشش بسیار ضعیف وجود دارد.

حال اگر موتور را روشن کرده‌اید و موتور در شرایط ایده آل یا همان دور آرام لرزش ندارد و زمانی که پدال گاز را می‌فشارید، لرزش موتور را حس می‌کنید وقت بازدید دسته‌موتور است، تا از عدم پارگی و شل شدگی پیچ‌های نگه‌دارنده اطمینان حاصل کنید و سپس بقیه قطعات مرتبط با دسته‌موتور مانند پایه دسته‌موتور و رام گیربکس را نیز چک کنید.

حال اگر زمانی که خودرو را روشن می‌کنید در حالت دور آرام و در حین بالا رفتن دور موتور و حتی گاز دادن ناگهانی هیچ لرزشی وجود ندارد و در اصطلاح عامیانه موتور مثل ساعت کار می‌کند اما در زمان شروع حرکت یا به‌طور مثال در سرعت‌بالای ۴۰ Km/h وجود لرزش را حس می‌کنید و فرمان در زیر دست شما لرزش دارد ابتدا بهتر است پلوس ها را بازدید کنید و در حالتی که با بالا بردن سرعت لرزش بیشتر می‌شود در این حالت علاوه بر پلوس ها پیشنهاد می‌شود لاستیک خودرو را بازدید کنید تا پله نکرده باشد.

سنسور یا حسگر ها

کثیف شدن دریچه گاز یا همان تراتل نیز یکی دیگر از دلایل شایع در ناهمگون گاز خوردن موتور و یا ایجاد لرزش در موتور است.

در حقیقت وقتی دریچه گاز با جرم و کثیفی دچار عملکرد نادرست می شود نیاز است تا با شستشو و سرویس آن وضعیت مطلوب حاصل شود .

به یاد داشته باشید در حین شستشوی دریچه گاز باید از اگزوز فن استفاده کرد زیرا گازهای خروجی بسیار سمی و خطرناک است و بهترین روش شستشوی دریچه گاز دمونتاژ کردن و شستشوی دریچه گاز است.

اما با توجه به دشوار بودن دمونتاژ لوله‌های ورودی آب دور دریچه که گاهاً پس از دمونتاژ دچار نشتی یا آسیب می‌شوند اغلب دریچه‌ها را بدون دمونتاژ و بر روی خودرو شستشو می‌دهند .

برای شستشوی دریچه گاز ابتدا موتور خودرو را گرم می‌کنیم و پس از باز کردن هواکش مواد را از طریق اسپری‌ای که یک قطعه نی مانند بر سر آن قرار دارد اسپری می‌کنیم.
از سوی دیگر شستشوی دریچه با یک برس یا فرچه بسیار نرم نیز به شستشوی کامل کمک می‌کند.

عملگرها یا همان فرمان‌برها

عملگرها قطعاتی هستند که با دریافت دستور از Ecu فعال و کار خاصی را انجام می‌دهند.

یکی از عملگرهایی که در صورت عملکرد نامناسب و یا کثیف بودن می‌تواند دلیل لرزش موتور باشد؛ استپ موتور است.

بسیاری از افراد که نگاه فنی دارند و یا به‌اصطلاح دست به آچار هستند برای سرویس خودرو خود اقدام به تمیزکاری و بازدید شمع‌ها و دریچه گاز و استپ موتور و تسمه‌ها کرده و آب رادیاتور و فشار باد تایر را بازدید می‌کنند.

این بررسی‌های فنی به سیا خوب است اما برخی افراد به دلیل عدم آشنایی از نحوه عملکرد این قطعه در حین سرویس استپ موتور، نوک این عملگر یا همان فرمان‌بر را به‌صورت نادرست تمیز و نصب می‌کنند.

وقتی استپ موتور از تنظیم خارج شود امکان دارد دور آرام موتور دیگر پایدار نباشد و زمانی در دور آرام کولر فعال می شود در موتور خودرو لرزش ایجاد می‌شود.

پس یک دلیل لرزش موتور می‌تواند، تنظیم نبودن یا خرابی استپ موتور باشد. برای مثال در حال حرکت و توقف‌های پیاپی در ترافیک‌های روان خودرو خاموش می‌شود.

یکی دیگر از اکچوایتور یا همان فرمان‌برها پرج وال و یا شیر خلأ بعد از کنی ستر (یک قوطی پلاستیکی مشکی برای ذخیره بخار بنزین) به سمت موتور است. که مخصوصاً در فصل‌های گرم و مناطق گرم کارایی زیادی دارد و بخار بنزین را بافرمان کامپیوتر خودرو به مانیفولد ورودی و نهایتاً موتور انتقال می‌دهد.

شل شدن و یا شل بسته شدن پیچ‌های اتصال بدنه

یکی دیگر از دلایل لرزش موتور و شل شدن و یا شل بسته شدن پیچ‌های اتصال بدنه است .

این لرزش که حاصل شل بودن سیم‌های اتصال است حتی در دورهای بالا موجب کات اف کردن موتور شده و درواقع موتور ناگهان به دلیل نوسان خاموش می‌شود .

یکی دیگر دلایل وجود لرزش در موتور نصب تجهیزات غیر استاندار گازسوز است. انشعاب گرفتن از سیم‌کشی خودرو، آسیب رساندن به روکش سیم‌های حامل جریان، ایجاد گره‌های سیم‌کشی در حین انشعاب گرفتن که موجب افزایش مقاومت مدار سیم‌کشی می‌شود نیز یکی از دلایل لرزش موتور را در بر خواهد بود.