وقتی پیشرانه جوشی می‌شود!

پیشرانه- با رسیدن به‌روزهای گرم سال و استفاده از تهویه مطبوع خودرو، با خودروهایی روبرو می‌شویم که سیستم خنک کاری پیشرانه آن‌ها توان کافی برای دفع گرمای تولیدشده را ندارد، در این نوشتار تلاش می‌کنیم به سؤال اصلی دراین‌باره یعنی چرا خودرو جوش می آورد پاسخ دهیم.

به گزارش وب‌سایت خبری «پیشرانه» بروز این پدیده می‌تواند وابسته به دلایل و عوامل مختلفی باشد که در این مطلب به‌مرور آن‌ها خواهیم پرداخت. قابل‌ذکر است که هرچند که مهم‌ترین عوامل بروز این حالت در خودرو است اما یک سری پدیده‌های محیطی مثل سربالایی شدید، باد مخالف و… نیز به تشدید گرمازدگی پیشرانه کمک خواهند کرد.

چرا خودرو جوش می آورد ؛ ایراد در سرسیلندر:

در پاسخ نخست به این سؤال که چرا خودرو جوش می آورد باید گفت: یکی از عواملی که منجر به بالا رفتن حرارت موتور خودرو می‌شود، ایراد در سرسیلندر پیشرانه است. این وضعیت در صورت حاد بودن خود را به‌خوبی نشان می‌دهد اما درصورتی‌که قضیه خیلی جدی نباشد، با گرم کاری موتور مواجه می‌شویم. نیم‌سوز شدن واشر سرسیلندر می‌تواند باعث ورود کمپرس هوای داغ پیشرانه به داخل سیستم خنک کاری شود. این وضعیت که معمولاً با بد کارکردن موتور نیز همراه خواهد شد، باعث افزایش دمای بخش خنک کاری می‌شود. در این وضعیت شیلنگ‌های مربوط به رادیاتور متورم خواهند شد که نشان از وجود هوا یا همان کمپرس موتور در آن‌هاست.

کثیفی سیستم خنک کاری:

در ادامه پاسخ به این سؤال که چرا خودرو جوش می آورد باید گفت: مسدود بودن مسیر خنک کاری موتور مثل گرفتگی شلنگ‌ها و مجاری آب، گرفتگی رادیاتور بخاری که مانع از گردش آب می‌شود، نشتی سیستم خنک کاری که منجر به کمبود آب در این بخش خواهد شد، کثیفی رادیاتور اصلی، ایراد در شبکه‌های رادیاتور و… به معنی گردش معیوب آب و درنتیجه خنک کاری نامناسب این بخش خواهد شد.

کارکرد ضدیخ:

ضدیخ غیر از خاصیت مقابله با یخ‌زدگی موتور، کارکرد ضد جوش و ضد خورندگی نیز دارد. این مایع با بالا بردن نقطه‌جوش و منفی کردن نقطه انجماد، در افزایش جذب گرما توسط آب رادیاتور تا رسیدن به نقطه‌جوش اثر به سزایی دارد.

چرا خودرو جوش می آورد ؛ ایراد در فن و پروانه رادیاتور:

در ادامه پاسخ به این سؤال که چرا خودرو جوش می آورد باید گفت: در برخی از پیشرانه از پروانه‌های مکانیکی و در برخی نیز از فن‌های برقی استفاده می‌شود. خرابی در کارکرد هر دو نوع مثل ایراد در تسمه‌پروانه، کنده شدن پره‌های پروانه، خرابی موتورهای فن مثل نچرخیدن با دور بالا باعث می‌شود تا گرمای آب در رادیاتور به‌خوبی با محیط تبادل نشده و درنتیجه دمای آب بالا بماند تا کم‌کم باعث جوش آوردن موتور شود. ضمن اینکه در مدل‌هایی که دارای کلاچ پروانه هستند، خرابی این قطعه باعث می‌شود تا یا کلاچ دیر درگیر شده و توان کافی برای خنک کردن نداشته باشد و یا به‌خوبی و کامل درگیر نشود. این عیب در مدل‌های برقی با کار نکردن دور تند فن‌ها خود را نشان می‌دهد.

خرابی ترموستات:

در ادامه پاسخ به این سؤال که چرا خودرو جوش می آورد باید گفت: یکی از شایع‌ترین ایرادات در سیستم خنک کاری موتور، خرابی ترموستات است. این قطعه یا کاملاً بازمی‌ماند و موتور گرم نمی‌شود و یا با رسیدن به دمای بالا، باز نمی‌شود و درنتیجه موتور سرد نمی‌شود. وقتی ترموستات باز نمی‌شود، آب داغ موتور به رادیاتور نمی‌رسد تا در آن خنک شود و به همین خاطر وقتی نشانگر دمای پیشرانه، دمای بالای آن را نمایش می‌دهد، رادیاتور سرد و خنک است.

چرا خودرو جوش می آورد ؛ خرابی واترپمپ:

واترپمپ وظیفه مهمی در سیستم خنک کاری موتور دارد. این قطعه مسئول گردش آب در این بخش از خودرو است و درصورتی‌که دچار خرابی شود، آب یا به‌طورکلی در سیستم نمی‌چرخد و یا سرعت آن کم خواهد شد. خرابی واترپمپ یا باعث نشتی آب می‌شود که نتیجه آن کم شدن حجم آب درون رادیاتور می‌شود و یا از خرابی آب‌پخش‌کن آن منجر به عدم گردش صحیح آب در سیستم خنک کاری خواهد شد.

کارکرد نادرست موتور:

ایراد در کارکرد موتور مثل تنظیم نبودن آن، سفت بودن فیلر سوپاپ‌ها، ایراد در بخش جرقه‌زنی یا سوخت‌رسانی و… همگی باعث می‌شود تا تولید قدرت از موتور به مخاطره بیفتد. هرچند که اثر این معایب کم است اما درصورتی‌که پیشرانه زیر فشار قرار گیرد، به‌خوبی خود را نشان داده و درنتیجه موتور گرم خواهد کرد.

گرفتگی اگزوز:

گرفتگی و مسدود شدن مسیر خروج دود به‌مرورزمان که خصوصاً در بخش کاتالیزور اتفاق می‌افتد، منجر به گرم کاری موتور خودرو خواهد شد. در این حالت چون دود به‌راحتی تخلیه نمی‌شود، به سوپاپ‌ها نیز فشار واردشده و می‌تواند خسارت‌هایی نیز به بخش‌های داخلی موتور مثل سوپاپ و پیستون‌ها نیز وارد کند.

تهویه مطبوع:

وقتی از کولر خودرو استفاده می‌کنیم، به دو دلیل منجر به گرم شدن دمای آب موتور می‌شود که اگر این گرما به‌خوبی دفع نشود، حتی به جوش آوردن پیشرانه نیز خواهد رسید. اول اینکه کمپرسور کولر یک‌ بار اضافی روی موتور ایجاد می‌کند که منجر به فشار آمدن به آن خصوصاً در پیشرانه‌های ضعیف‌تر می‌شود؛ اما عامل مهم دیگر در گرم شدن موتور خودرو، تبادل گرمایی گاز کولر در جلوی رادیاتور موتور است. گاز موجود در سیستم تهویه مطبوع، گرمای داخل اتاق خودرو را جذب می‌کند. این گرما در کندانسور سیستم تهویه مطبوع که در جلوی رادیاتور قرار دارد، باید دفع شود که مستقیماً به رادیاتور خودرو برخورد خواهد کرد و منجر به گرم شدن آن می‌شود.

نوشته: علیرضا داودی