آیا خودروسازی در مسیر خصوصی سازی قرار گرفته است؟

پیشرانه -افزایش سهم گروه بهمن در ایران خودرو جدا از تمام حواشی و مسائل این چنین یک پرسش حیاتی را به وجود می آورد؛ آیا خودروسازی در مسیر خصوصی سازی قرارگرفته است؟

به گزارش وب سایت خبری پیشرانه، تصدی دو کرسی هیات مدیره ایران خودرو توسط دو شرکت از زیرمجموعه های گروه بهمن، حرف و حدیث‌های فراوانی را به وجود آورد. دو شرکت پویا نمایان رستا با ۱۳.۲ درصد سهم و شرکت تدبیر سرمایه آراد با ۱۳.۲ درصد توانستند در مجمع عمومی ایران خودرو دو کرسی هیات مدیره را به کسب کنند. این مساله البته از سوی برخی بوی انحصار داشت و پای شورای رقابت را به ماجرا بازکرد.

با این حال به نظر می‌رسد با قطعی و احراز شدن این خرید، دیگر این گونه رفتارها و حرف‌ها محلی از اعراب نداشته باشد. بلکه باید پذیرفت که در حال حاضر ۳۰ درصد از سهام ایران خودرو در مالکیت گروه بهمن قرار دارد.

به بیانی دیگر در حال حاضر ۳۰ درصد از سهام بزرگترین خودروساز خاورمیانه رت برای گروهی دانست که یکی از سرآمدان بخش خصوصی در تولید و بازار است. این خبر در ابتدا برای سهامداران می‌تواند مسرت بخش باشد. چون گروه بهمن طی مدت سال‌های اخیر توانسته است علاوه بر اثرگذاری و نقشی ویژه در بازار، سهام بورسی خود را به ارزندگی برساند.

بنابراین از نظر سهامداران این افزایش سهم می تواند به منزله سودآوری باشد. در همین حال با توجه به حجم سهمی که در اختیار این گروه قرار گرفته است به کاهش زیان نیز امیدوار بود. چرا که طی سال‌های اخیر دو خودروساز بزرگ کشور به دلیل قیمت گذاری دستوری با زیان تولید و افزایش زیان انباشته همراه شده اند. در مقابل بخش خصوصی به رغم تمام و مشکلاتی که پیش رو دارد با توجه به سرمایه گذارانی که دارد باید راهکاری پیدا کند که به صاحبان سهام و سرمایه سود رسانی کند.

چرا که اساس فعالیت بخش خصوصی برکسب سود استوار شده است. بنابراین از یک زاویه افزایش سهام و ضریب نفوذ گروه بهمن در این خودروسازی را می‌توان به عنوان وزنه‌ای برای ماقبله با تصمیم‌هایی دانست که چندان ریشه و پایه اقتصادی ندارد. همچنین این گروه می‌تواند با استفاده از تفکر و برنامه‌هایی در زیرمجموعه هایش داشته است، موجب رونق بیشتر تولید و خروج از زیان ایران خودرو شود.

هر چند نسبت به اجرای برنامه‌ها در این خودروساز نسبت به خودروسازان گروه بهمن، قدرت حرکت کمتری خواهد داشت اما می تواند با تکیه بردستاوردهای یک خودروساز بخش خصوصی سایراعضا و سهامداران را به تفکر و دقت بیشتر دعوت کند. یعنی این کمترین اثری است که حضور گروه بهمن در ترکیب سهامداران ایران خودرو می‌تواند داشته باشد.

به عنوان مثال سهامداران می توان وضعیت بازار، تولید و سهام بهمن موتور را پیش از خصوصی‌سازی مطالعه و با وضعیت امروز این شرکت خودروساز مقایسه کنند. بهمن در کنار سایر تولید کنندگان بخش خصوصی با توجه به رقابت سنگینی که در بازار وجود دارد، چاره ای جز حرکت های روبه جلو خلق ابزارهای جدید برای وفادارسازی مشتری نداشتند. در غیر این صورت از رقابت عقب افتاده و سهم بازار را از دست می‌دادند.

اما ازآنجا که سرمایه این خودروساز شخصی است باید درقبال سهامداران و سرمایه گذاران پاسخگو باشند. پاسخگویی، شفافیت، لزوم ارائه گزارش عملکرد روشن را می‌توان یکی دیگر از اثرات حضور خودروسازان بخش خصوصی در ترکیب سهامداران خودروسازان بزرگ کشور دانست.

در همین حال اگر اجازه فعالیت و اثرگذاری به این گروه داده شود نه تنها آبی پوشان جاده مخصوص به سرعت بیشتری به سمت توسعه و پیشرفت حرکت می کنند بلکه ظرفیت های بیشتری برای صنعت خودروسازی کشور به وجود خواهد آمد. چرا که نوع رفتار با گروه بهمن و نحوه تعامل با آن می‌تواند زمینه ساز تزریق سرمایه های بیشتر به این صنعت توسط بخش خصوصی باشد.

به طور طبیعی سایپا و ایران خودرو نسبت به تمام خودروسازان از ظرفیت ها و پتانسیل های بسیار بالاتری سود می برند؛ اما بهره وری پائینی که دارند نشان دهنده رنجی است که از بیماری دولتی بودن می‌برند.

بنابراین اگر افزایش سهم گروه بهمن در ایران خودرو منجر به تشویق سایر خودروسازان بخش خصوصی شود می توان گفت که این صنعت در مسیر خصوصی سازی قرارگرفته است در غیر این صورت سهام ۳۰درصدی را می توان تنها روزنه امید برای روزهای دورتر دانست. البته با توجه به مبلغی که برای خرید بلوک ۳.۶درصدی پرداخت شده است، عدم استفاده منطقی و اقتصادی از آن چندان معقول به نظر نمی‌رسد.

نوشته : مهدی اسدی